Berne, 10 mars -Se vertete kemi te bejme me nje ushtri profesionale deshmon edhe fakti se për vetem dy decenie qe kur ekziston ushtaria e Kosovës (dikur (TMK) sot FSK ka arritur me sukses te ju jap mesim, t’i ushtroj ushtrite tjera te vendeve boterore me me nje eprvoje te gjate ushtarake qindvjeqare.
Shemsi Syla, zevendes Minsiter i Mbrojtjes gazetarëve botëror nga Gjeneva: FSK zë vendin e 2-të ndër 100 ushtri në ushtrimin ndërkombëtar të mbajtur në Mbretëri të Bashkuar
Në Kosovë, ukrainasit trajnohen për deminim nga FSK, deshmi kjo se vendi yne ka nje ushtri profesionale, ka thëne koleneli Shemsi Syla, zevendes Minsiter i Mrojtjes i Republikes se Kosovës gjate nje takimi me gazetaret boterore nga Gjeneva qe vizituan ushtrine dhe inistitucionet kosovare dite me pare me rastin e 15-vjetorin e pamavresisë, shkuran gazeta zvicerane ne shqip Le canton27.ch
Ne vazhdimin po japim nje shkrim voluminoz te gazetes prestigjioze franceze Le Monde e cila i ka perkushtuar forcave te FSK ne bashkepunim me Ukrainen po rekruton për deminimin e fushave te minave ruse (si dikur ne Kosovë nga minat serbe) qe rrezikojne jeten e popullates civile ne këte vend te zhytur ne luftë.
Njëqind ukrainas tashmë e kanë mësuar këtë specialitet ushtarak në një qendër të specializuar në qytetin e Pejës. Një transferim i mirëpritur i njohurive midis dy vendeve të shënuara nga lufta. (Au Kosovo, des Ukrainiens se forment au déminage. Une centaine d’Ukrainiens ont déjà appris cette spécialité militaire dans un centre spécialisé de la ville de Peja. Un transfert de savoir bienvenu entre deux pays marqués par la guerre.)
Në Pejë, në Kosovën perëndimore, rrëzë Alpeve Dinarike të mbuluara me borë, të ndriçuara nga dielli i shkurtit, perëndimi të lë pa frymë. Megjithatë, Aleksandar (emri i parë ndryshoi me kërkesën e tij) nuk është aty për të shijuar pamjen. Ky ukrainas erdhi të stërvitet për gati dy muaj në artin e pastrimit të minave. 27-vjeçari iu bashkua forcave të armatosura të vendit të tij që në fillimin e pushtimit rus në shkurt të vitit 2022. Pothuajse një vit më vonë, me kërkesë të eprorit të tij, ai kreu dy kurse trajnimi në këtë qendër të njohur ndërkombëtare.
“Trajnuesit kanë përvojë të gjerë në çminimin këtu. Në Ukrainë, tani kemi një problem të madh me minat. Prandaj është e rëndësishme njohuri që ne marrim dhe që do ta ndajmë [pasi të kthehemi]”, shpjegon njëzet e ca me uniformë kaki. “Mësuam të identifikojmë mjetet e ndryshme shpërthyese dhe nëse është e mundur apo jo t’i lëvizim ato. Mund të shpëtojë jetë ose të ndihmojë në marrjen e vendimeve të duhura,” vazhdon njeriu që ka punuar në IT në Kharkiv para luftës.
E themeluar në vitin 2010 nga një ish-ushtar britanik i dërguar në vitin 1999 për të çminuar Kosovën pas luftës, MAT Kosova që atëherë ka trajnuar shtetas nga 70 vende, duke përfshirë 120 ukrainas për njëmbëdhjetë muaj. “Në vitin 1999 Kosova ishte e infektuar me mina”, kujton Arben Qorraj, zyrtari financiar i institucionit. Vetë 50-vjeçari iu bashkua Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës – UÇK-së – kundër agresorit serb në vitin 1998.
Bomba thërrmuese
Lufta e Kosovës mund të ketë qenë një nga më të shkurtrat në Ballkan në vitet 1990, por të paktën 100,000 mina u vendosën në territorin e kësaj krahine ish-jugosllave midis shkurtit 1998 dhe qershorit 1999. Forcat e NATO-s hodhën gjithashtu bomba thërrmuese atje. Konflikti, i cili rezultoi në tërheqjen e trupave nga Beogradi, pas bombardimeve të NATO-s në Serbi, mori dhjetë mijë viktima në Kosovë, shumica e të cilëve ishin shqiptarë të Kosovës. Më 17 shkurt 2008, vendi shpalli pavarësinë e tij, të panjohur deri më sot nga dhjetëra shtete në mbarë botën, përfshirë Ukrainën.
Rikthimi i luftës në Evropën Lindore solli trauma për shumë kosovarë, disa qindra mijëra prej të cilëve përjetuan rrugët e mërgimit në fund të viteve 1990. e minierave të saj deri në vitin 2025, kanë mbetur vetëm disa zona të izoluara malore. Por ka pesëdhjetë vende të mirë të minuara në botë dhe kërkesa për pastrimin e minave mbetet shumë e lartë, vijon Arben Qorraj, i cili pranon se është “i tmerruar” nga lufta në Ukrainë. Viti 1999 është ende shumë i freskët, sidomos për ata që, si unë, kanë humbur të dashurit. »