Bernë, 27 Nentor -OKB, ne raportine fiundit te demogarise ne bote, ka shreur sshqetesimet se ne shume vende botrore sidmos ne Evrope ka rneie te numrit e pollsisë, duke permednur ketu edhe Sebrinë. Sipas gazetes zvicerane në shqip LeCanton27.ch duke ju referuar burimeve zyrtare te Beogradit, Serbia humbet 660,000 banorë në dhjetë vjet, humbet një qytet sa Presheve apo Kikinda për çdo vit?! Sipas të dhënave nga Zyra e Statistikave të Republikës (RZSS). Përveç rënies së popullsisë, popullsia po plaket edhe më shumë, kështu që pritet që deri në vitin 2041 çdo i katërti banor të jetë mbi 65 vjeç, dhe numri i grave në moshë riprodhuese është ulur gjithashtu ndjeshëm. Gordana Bjelobrk nga RZSS i tha Radio Televizionit të Serbisë (RTS) se Serbia do të ketë 5.2 milionë banorë në vitin 2025, shkruan gazeta zvicerane në shqip LeCanton27.ch
Shkalla e natalitetit në Serbi është 9.3 %, ndërsa me e larta të natalitetit eshte ne Presheva me 13.6 promila. Shqtesuese ne Serbti nk eshte vetem nataliteti ne renie, por edhe shkalla e mortalitetit qe eshte 14.2 ‰ ( apo 14.2 vdekje në 1000 banorë gjat viti), kurse shkalla më e ulët e mortalitetit ne Serbi eshte serish komuna e Bujanocit 10.0 dhe ajo në Preshevë me 9.5. promila.
Tash shrohet pyetja, sikur të mos të ishin viset e banuara shipare ne Sebri sikur Sanxhakut, Tutinit apo ato nga Lugina e Presheves të cilat pothuajse janë të vetmet komuna që kan shtim pozitiv, atëherë ku kishte do ishte sot Serbia.
Po helvetiket nga po shkojnë ?.. Lufta Kundër një Zvicre me Popullsi 10 Milionëshe
Por ket hall Zvicra nuk e ka, po brenga e saj eshte e kunderta, se si na ndal Zvcren qe t’mos kete 10.000 banore e cila aktulaisht ka vetem 9 milon banorë. Sipas burimeve nga Berna, popullsia zvicerane mund të arrijë shifrën 10 milionë brenda 15 vjetësh. Partia Popullore Zvicerane (SVP) dëshiron ta parandalojë këtë me një iniciativë. Në një raport, Këshilli Federal tani përshkruan avantazhet dhe disavantazhet e imigracionit – dhe ndan se ku ka ndërmarrë tashmë veprime.
Popullsia zvicerane pritet të kalojë shifrën 10 milionë brenda vetëm 15 vjetësh. SVP po përpiqet ta parandalojë këtë me një iniciativë popullore: Me « Iniciativën e Qëndrueshmërisë », UDC/SVP po kërkon masa që do të hyjnë në fuqi nëse popullsia tejkalon pragje të caktuara, ka shkruar gazeta Blick.ch, citon LeCanton27.ch
Më shumë njerëz do të thotë një nevojë më e madhe për strehim. Midis viteve 2014 dhe 2023, imigracioni kontribuoi me një përqindje të mirë prej 60 përqind në rritjen e familjeve, sipas raportit. Aktualisht, ka pak ose aspak tregues se situata në tregun e strehimit do të lehtësohet në vitet e ardhshme. Për të adresuar këtë, Këshilli Federal vendosi, si pjesë e masave shoqëruese për iniciativën prej 10 milionë frangash, të rrisë fondin për ndërtimin e banesave jofitimprurëse. Për më tepër, një plan veprimi për mungesën e banesave është në fuqi që nga shkurti i vitit 2024.
Infrastruktura e transportit po vihet gjithashtu nën një presion më të madh nga rritja e popullsisë. Sigurimi i kapacitetit të mjaftueshëm të transportit në përputhje me popullsinë e planifikuar dhe rritjen ekonomike do të jetë « një sfidë ».
Këshilli Federal i Sheh Këto Mundësi dhe Rreziqe në Imigracionin
Këshilli Federal sqaron që në fillim se ndikimi i imigracionit në sigurinë në Zvicër është i vështirë të matet me besueshmëri. Një vështrim në statistikat e krimit të policisë tregon se ndërsa krimi është me të vërtetë një fenomen migrimi, kjo ka pak të bëjë me popullsinë e huaj që banon në Zvicër për një kohë të gjatë. Kryesisht ka të bëjë me individët që duhet të largohen nga Zvicra për shkak të një vendimi negativ për azil ose që nuk lejohen as të qëndrojnë në Zvicër. Zvicra ka zbatuar një sërë masash për sigurinë e brendshme, si në nivel kantonal ashtu edhe në atë federal.
Shkollat, institucionet e trajnimit profesional dhe universitetet duhet të ofrojnë kapacitet shtesë për të integruar popullsinë në rritje. Imigracioni po rrit gjithashtu heterogjenitetin e shkollave: disa shkolla kanë një përqindje të lartë nxënësish që flasin një gjuhë të huaj. Kjo mund të ndikojë negativisht në performancën e studentëve, veçanërisht në lidhje me aftësitë gjuhësore.
Megithate Berna i kthehet aneve pozitive për të huaj në Zvicer…
Këshilli Federal deklaron në raportin e tij se ekonomia zvicerane është shumë e varur nga punëtorët e huaj. Imigracioni ndihmon në përmbushjen e kërkesës për punëtorë të kualifikuar – veçanërisht duke pasur parasysh plakjen e shoqërisë. Imigrantët nga vendet e BE-së dhe EFTA-s luajnë një rol veçanërisht të rëndësishëm në këtë.
Për shkak të shkallës së ulët të lindjeve, Zvicra do të plaket më shpejt në të ardhmen pa imigracionin. Imigracioni kompenson këtë plakje. Kjo e bën raportin midis popullsisë që punon dhe pensionistëve më të qëndrueshëm për sistemin e sigurimeve shoqërore. Që në vitin 2023, një studim nga Zyra Federale e Sigurimeve Shoqërore (BSV) tregoi se sigurimi zviceran i pleqërisë dhe i të mbijetuarve (AHV) mund të lehtësohet ndjeshëm nga emigrantët nga vendet e tjera evropiane.
Kërkesa në rritje për personel në sektorin e kujdesit shëndetësor plotësohet kryesisht nga profesionistë të huaj. Midis viteve 2010 dhe 2020, u krijuan 188,000 vende të reja pune, një e treta e të cilave u mbushën nga shtetas të BE-së ose EFTA-s. Udhëtarët ndërkufitarë luajnë një rol veçanërisht të rëndësishëm në Ticino dhe rajonin e Liqenit të Gjenevës. Megjithatë, kjo krijon gjithashtu një varësi të fortë nga punëtorët e huaj.
Imigracioni sjell profesionistë të kualifikuar nga vende të ndryshme në Zvicër. Nëse shtetasit e huaj që studiojnë në Zvicër qëndrojnë atje më pas, ata mund të jenë nxitës të rëndësishëm të inovacionit.