Paris/Gjenevë, 3 maj -«Mediat ne ballkani sot jane nen presion dhe te mbytura politikisht. Shqiperia keq e më keq, ajo radhitet e 99, Serbia e 98, kurse Kosova e 75.. » ka thëne Pavol Szalai, përgjegjëse i mediave ne ballkan dhe BE për gazeten zvicerane në shqip Le Canton27.ch.
Në shkallë globale, një gjë është e qartë: liria e shtypit kërcënohet nga vetë njerëzit që duhet të jenë garantuesit e saj: autoritetet politike. Ndër pesë treguesit që përbëjnë pikën e vendit, treguesi politik është ai me rënien më të madhe në vitin 2024, me një rënie të përgjithshme prej 7.6 pikësh. Kjo është ajo që zbulon ky botim i ri i Indeksit Botëror të Lirisë së Shtypit i krijuar nga Reporterët pa Kufij (RSF).
Sipas Indeksit Botëror te RSF për Lirinë e Shtypit 2024 Shqiperia e Edi Rames dhe Italia e Giorgia Melonit kanë shënuar rënie drastike. Shqiperi (99) me se keqi ne ballkan. Serbia (98) Kosova (75), Italia e 45.
Në perëndim, pavarësisht miratimit nga Bashkimi Evropian të ligjit të tij të parë për lirinë e medias, EMFA, dhe faktit që tre vende evropiane – Norvegjia, Danimarka dhe Suedia – ende kryesojnë Indeksin, politikanët po përpiqen të reduktojnë hapësirën për gazetari të pavarur. Ata që janë në krye të kësaj tendence të rrezikshme përfshijnë kryeministrin pro-Kremlinit të Hungarisë, Viktor Orban dhe homologun e tij në Sllovaki (i 29-ti), Robert Fico. Liria e shtypit
Interesat politike mbytin gazetarinë në disa vende që janë kandidate për anëtarësim në BE – Bosnje-Hercegovinë (81), Serbi (98) dhe Shqipëri (99), Kurse Kosova gjendet ne vendin e 75-të. Türkiye (158) vazhdon të burgos gazetarët dhe të minojë median me anë të censurës në internet dhe kontrollit të saj mbi gjyqësorin, raprton gazeta zvcierane ne shqip Le Canton27.ch
Situata ka pësuar një rënie të përgjithshme në Evropën Lindore dhe Azinë Qendrore, ku liria e shtypit nuk është e garantuar dhe mediat përdoren gjithnjë e më shumë si rripa transmetimi për fushatat e dezinformimit.
«Mediat ne ballkani sot jane nen presion dhe te mbytura politikisht. Shqiperia keq e më keq, ajo radhitet e 99, Serbia e 98, kurse Kosova e 75.. » ka thëne Pavol Szalai, përgjegjëse i mediave ne ballkan dhe BE për gazeten zvicerane në shqip Le Canton27.ch
Shteti rus (i 162-ti) ka ndjekur kryqëzatën e tij kundër gazetarisë së pavarur, ndërsa më shumë se 1500 gazetarë kanë ikur jashtë vendit që nga pushtimi i Ukrainës. Rritja me dy vende e Rusisë në Indeksin Botëror të Lirisë së Shtypit 2024, për shkak të rënies së vendeve të tjera, errëson rënien e rezultatit të saj global, pasi lista e gazetarëve dhe mediave të cilësuara si « agjentë të huaj » ose « të padëshirueshëm » është zgjatur dhe gazetarët vazhdojnë të jenë. burgosur në mënyrë arbitrare. Dy rivalët për renditjen më të ulët të rajonit janë Bjellorusia (e 167-ta), qeveria e së cilës persekuton gazetarët me pretekstin e luftimit të « ekstremizmit » dhe Turkmenistani (175), presidenti i të cilit ka pushtet të pakufizuar dhe ndalon çdo raportim të pavarur.
Vendet që kanë pësuar rënie të konsiderueshme përfshijnë Gjeorgjinë (e 103-ta), e cila ka rënë me 26 vende. Partia e saj në pushtet vazhdon të polarizojë shoqërinë, kultivon një afrim me Moskën dhe zhvillon një politikë që është gjithnjë e më armiqësore ndaj lirisë së shtypit. Azerbajxhani (i 164-ta) ka parë gjithashtu rënie të të gjithë treguesve të tij, veçanërisht treguesit politik, pas goditjes së medias përpara zgjedhjeve të tij presidenciale.
Një nga surprizat e Indeksit është kërcimi me 18 vende nga Ukraina (e 61-ta) për shkak të përmirësimeve si në treguesin e sigurisë – më pak gazetarë të vrarë – ashtu edhe në atë politik. Megjithëse sundimi i ligjit nuk është zbatuar në të gjithë vendin që nga pushtimi rus, i cili ka penguar autoritetet ukrainase të garantojnë lirinë e shtypit në territoret e pushtuara, ndërhyrja politike në Ukrainën e lirë ka rënë. Ky lloj presioni kufizohet nga fakti që mediat e denoncojnë, njfton gazeta zvicerane Le canton27.ch duke juj feraur raportit te fundit te Reportrë pa kufinj me seli ne Paris.
Italia e Giorgia Melonit (e 46-ta) gjithashtu ka rënë me pesë vende. / Bashkimi Evropian kundër “Organizimit”
Në perëndim, pavarësisht miratimit nga Bashkimi Evropian të ligjit të tij të parë për lirinë e medias, EMFA, dhe faktit që tre vende evropiane – Norvegjia, Danimarka dhe Suedia – ende kryesojnë Indeksin, politikanët po përpiqen të reduktojnë hapësirën për gazetari të pavarur. Ata që janë në krye të kësaj tendence të rrezikshme përfshijnë kryeministrin pro-Kremlinit të Hungarisë, Viktor Orban dhe homologun e tij në Sllovaki (i 29-ti), Robert Fico. Liria e shtypit po vihet në provë nga partitë në pushtet në Hungari (67), Maltë (73) dhe Greqi (88), tre vendet më të renditura të BE-së. Italia e Giorgia Melonit (e 46-ta) gjithashtu ka rënë me pesë vende.
Evropa dhe Azia Qendrore: Ndikimi toksik i Kremlinit arrin në BE
Situata ka pësuar një rënie të përgjithshme në Evropën Lindore dhe Azinë Qendrore, ku liria e shtypit nuk është e garantuar dhe mediat përdoren gjithnjë e më shumë si rripa transmetimi për fushatat e dezinformimit.
Shteti rus (i 162-ti) ka ndjekur kryqëzatën e tij kundër gazetarisë së pavarur, ndërsa më shumë se 1500 gazetarë kanë ikur jashtë vendit që nga pushtimi i Ukrainës. Rritja me dy vende e Rusisë në Indeksin Botëror të Lirisë së Shtypit 2024, për shkak të rënies së vendeve të tjera, errëson rënien e rezultatit të saj global, pasi lista e gazetarëve dhe mediave të cilësuara si « agjentë të huaj » ose « të padëshirueshëm » është zgjatur dhe gazetarët vazhdojnë të jenë. burgosur në mënyrë arbitrare. Dy rivalët për renditjen më të ulët të rajonit janë Bjellorusia (e 167-ta), qeveria e së cilës persekuton gazetarët me pretekstin e luftimit të « ekstremizmit » dhe Turkmenistani (175), presidenti i të cilit ka pushtet të pakufizuar dhe ndalon çdo raportim të pavarur.
Vendet që kanë pësuar rënie të konsiderueshme përfshijnë Gjeorgjinë (e 103-ta), e cila ka rënë me 26 vende. Partia e saj në pushtet vazhdon të polarizojë shoqërinë, kultivon një afrim me Moskën dhe zhvillon një politikë që është gjithnjë e më armiqësore ndaj lirisë së shtypit. Azerbajxhani (i 164-ta) ka parë gjithashtu rënie të të gjithë treguesve të tij, veçanërisht treguesit politik, pas goditjes së medias përpara zgjedhjeve të tij presidenciale.
Një nga surprizat e Indeksit është kërcimi me 18 vende nga Ukraina (e 61-ta) për shkak të përmirësimeve si në treguesin e sigurisë – më pak gazetarë të vrarë – ashtu edhe në atë politik. Megjithëse sundimi i ligjit nuk është zbatuar në të gjithë vendin që nga pushtimi rus, i cili ka penguar autoritetet ukrainase të garantojnë lirinë e shtypit në territoret e pushtuara, ndërhyrja politike në Ukrainën e lirë ka rënë. Ky lloj presioni kufizohet nga fakti që mediat e denoncojnë.
Mjedisi politik për gazetarinë është përmirësuar në Poloni (nga 10 në 47) dhe Bullgari (nga 12 në 59) falë qeverive të reja me më shumë shqetësim për të drejtën e informacionit. Gjermania i është bashkuar radhëve të dhjetë vendeve më të mira të Indeksit, duke përmirësuar treguesin e saj politik me një rënie të sulmeve ndaj gazetarëve nga grupet e ekstremit të djathtë. Në Francë (21) dhe në Mbretërinë e Bashkuar (23), liria e shtypit nuk kërcënohet nga shkelje të mëdha politike. Por duhet ende vigjilencë, siç shihet me arrestimin e gazetares franceze Ariane Lavrilleux në përgjigje të një ankese nga ministria e forcave të armatosura dhe me ndalimin e vazhdueshëm të Julian Assange në Mbretërinë e Bashkuar, ku gazetarët në mërgim, veçanërisht iranianët, kërcënohen gjithashtu nga vendi i tyre. origjinës pa mbrojtje efektive nga autoritetet e vendit pritës.