Integrimi i suksesshëm i shqiptarëve në Zvicër, shpresoj të ndihmojë edhe në integrimin e Shqipërisë. Këtë e nënvizoi gjatë intervistës për RTSH, ambasadori zviceran Christoph Graf, përcjell gazeta zvicerane ne gjuhen shqipe « Le Canton27.ch »
– Përse Zvicra është e interesuar për Shqipërinë dhe çfarë mund të veçohet nga kjo marrëdhënie që nuk mund të quhet e gjatë, por e veçantë? – ishte njëra nga pyetjet.
– 25 vjet nuk janë shumë, por varet dhe nga historia e Shqipërisë. Marrëdhëniet shkojnë mbrapsht në vitet ’70 dhe u rihapen në 1992, por janë zhvilluar shumë shpejt dhe në vitet e fundit, sidomos këtë vit ne kishim vizita të rëndësishme si ajo e kreut të parlamentit zviceran, vizita e kryeministrit Rama në fund të marsit të këtij viti në Bernë dhe është për t’u theksuar një intensifikim i marrëdhënieve i dukshëm.
– Zvicra është parë nga Shqipëria si sinonim i perfeksionit të orëve dhe vendit që ka ofruar integritet të lartë për komunitetin shqipfoles. Si e gjykoni ju këtë realitet krahasuar me atë të ekspozuar nga mediat e huaja dhe administrata e vendeve të tjera europiane ku shqiptarët duken si problem?
– Në Zvicër ka shumë shqipfolës, mendoj rreth 300-400 mijë shqipfolës të kategorive të ndryshme, me dhe pa nënshtetësi zvicerane. Kultura shqipfolëse është shumë prezente në Zvicër. Në këtë kuptim kemi një qasje të përbashkët dhe është e njohur në shoqëri kjo prani e madhe e shqiptarëve. Në këtë kuptim është e rëndësishme që të ketë kujdes për këtë lidhje dhe duke iu referuar precizionit të orëve do të ishte gjë e mirë që gjërat të investoheshin si për to.
– Nga jashtë duket që shqiptarët në Zvicër kanë një integrim shumë të mirë. Si funksionon kjo?
– Shqiptarët janë shumë të integruar, kanë pozicione të ndryshme në shoqëri, në administrate, ka gazetarë me emra që mendohet origjinojnë si shqiptarë, por kane peshë me pozicionin e tyre të arritur.
Mendoj që integrimi është i suksesshëm dhe shpresoj që ai të ndihmojë edhe Shqipërinë. Në këtë kuptim mendoj që është e rëndësishme që të përdoren diasporat e suksesshme dhe e përshëndes krijimin e një ministrie për shqiptarët nëpër botë. Kështu shqiptarët e huaj mund të angazhohen më shumë për vendin duke ndihmuar me kulturën tyre të marrë jashtë, në Shqipëri.
– Duke krahasuar me shqiptarët që kërkojnë të jetojnë në vende të tjera dhe statistikat që ekspozohen nga mediat ose vetë administrata e vendeve si Britania ose Holanda së fundmi, si e gjykoni arritjen e integrimit të shqiptarëve në Zvicer?
– Shqiptarët kanë kërkuar të përshtaten me kulturën, gjuhën dhe normat e vendit ku duan të jetojnë dhe mendoj që kujdesi duhet ushtruar në mënyrën se si ndihmohen për këtë. Zvicra ka kërkuar jo vetëm të bëjë me të mirën për dhënien e mundësive të integrimit, por të ofrojë vende pune, mundësi për mësimin e gjuhës dhe këtu shqiptarët janë kampionë sepse i flasin shumë shpejt gjuhët. Kemi një përvojë shumë të mirë integrimi me shqiptarët, sidomos kur nami nuk është i mirë, por nëse sheh se si shqiptarët i arrijnë gjërat, integrohen dhe angazhohen, atëherë mund të kapërcehen perceptimet e tjera.