Bernë, 22 nentor -Kosova ka mbi 50.000 analfabetë, shumica femra. Ne nivel global Kosova dhe Shqiperia kane bere rpogres ne luftne kunder analfabetizimit ne te cilat vende ky fennomen sillet rreth 3-8 %, njofton gazeta zvcierane ne shqip Le Canton27.ch ne nje shkrim dedikuar analfabetizmit ne ballkan dhe ndershqiptaret me rastin e dites nderkombëtare te alfabetit te gjuhës shqipe.
Nga viti 1908 (alfabeti i gjuhes shqipe) ku je jemi e ku s’jemi me analfebetët?
Dita nderkombëtare e alfabetit si ne Shqiperi ashtë edhe ne Kosovë shenohet vetem si date, pasojne ruimet vetme permes fb dhe rrjetave tjera sociale por jo edhe ne menyre insitucionale pamvrësisht se kjo date eshte nje dite historike për gjuhen tonë, për cka shume pak njoftime, shifra apo angazhime institucionale ne luften kunder kesaj njolle te zezë për shoqërine tonë, qe fatkqësisht ende eshte prezent aty ketu ne vatrat tona, njofton gazeta zvicerane ne shqip Le Canton27.ch
Më 14 Nëntor 1908 në Manastir u mblodh Kongresi i Manastirit ose Kongresi i Alfabetit. Kongresi i Manastirit u mbajt nga 12 – 20 nëntor 1908, mbi çështjen e ndërlikuar të alfabetit shqip, nën kryesinë e Midat Frasherit, me nënkryetar Gjerasim Qiriasin e me sekretar Luigj Gurakuqin. Më 27 shkurt kujtojmë përvjetorin e botimit e « Alfabetares së gjuhës shqipe » me nismën e Sami Frashërit, Jani Vretos e Pashko Vasës, botuar në Stamboll më 27 shkurt 1879.
Kosova me rreth dy milionë banorë, ka popullsinë më të re në Evropë. Një e treta e kosovarëve janë nën 15 vjeç dhe më shumë se gjysma nën 25 vjeçare me nje numer te vogle te moshuarve. Popullsia është 92% me origjinë shqiptare. Kurse 8 per qind jane serbe, boshnjak, truq, romë etj..
Ne nivel global Kosova dhe Shqiperia nuk jane keq te radhitura sa i perket analfabetizimit. Ato jane te vendosura ne nje rang tr volitshem, gati afer me vendeve evropaien te civilizuara. Zvicra renditet si vendi me i mire me më pak analfabet (0.1%), pastaj vijne vendet tjera nordike, ato evropiane dhe nga ballkani. Keshtu Shqiperia- 3 % Kosove- 8 % Maqedoni Veriore- 3% Serbi- 2 % Turqi – 5 %, kurse me se keqei gjendet ne Nigeria 19% analfabetë.
Edhe pse shkalla e analfabetizmit është në rënie, Kosova vazhdon të mbetet prapa vendeve të rajonit, ndërsa numri i analfabetëve “funksionalë” mbetet shqetësues. Sipas regjistrimit të fundit të popullsisë, Kosova ka mbi 50.000 analfabetë, shumica femra. Kjo është shkalla më e lartë e analfabetizmit në rajon. Ekspertët e arsimit, megjithatë, thonë se shifrat aktuale tregojnë një prirje rënëse të analfabetizmit, ne krahasim me vitin 1981 ku ne Kosovë ishin17.6% e popullsisë analfabete, shrkuan gazeta zvicerane ne shqip Le Canton27.ch
Sipas organizatave nderkombëtare, shkalla e punësimit eshte mbi 40 % . Sa i përket nivelit të arsimimit, 61% e grave në vend nuk kanë përfituar nga arsimi formal. Nga popullsia e përgjithshme, 8% janë plotësisht analfabetë, sshumica femra dhe rome. Krahasuar me zhvillimin e Kosovës, analfabetizmi vazhdon të marrë përmasa vërtet shqetësuese. Çështja e analfabetizmit është komplekse dhe ekzistojnë dy lloje analfabetësh: analfabetët « klasikë » që nuk dinë të lexojnë apo shkruajnë dhe analfabetët funksionalë që kanë një nivel të manget njohurish për lexim dhe shkrim. Niveli i përgjithshëm i analfabetizmit në Kosovë vlerësohet te jete 8 % dhe shkalla e analfabetizmit funksional rreth 40%.
Nje inicative qe duhet te ndermare para gezetarëve Tirana dhe Prishtina, qe Kosoven dhe Shqiperine ne mediat botere dhe dokumente e OKB dhe ato mbare ndërkombëtare ta quajnë ne shqip KOSOVË DHE SHQIPERI e jo « Albania », « Albanci », « Arnavut » apo « Kosovo ». Mjaft më me këtë diskriminim!..
Kolegë, nese instituconet tona shqiptare ne Tirane dhe Prishinë, nuk e bëjne, ne me desht mund ta bejme…Ju qe punoni ne redaksite e mediave zvicerane, evropiane, boterore..nëse ka, apo permes miqve te juaj gazetare beni perpjekje qe në mediat e huaja ta perdorin emrin e Kosoves dhe Sqhieprisë ne shqip e jo ne Serbisht (sllavishte) « Kosovo » apo « Alanija »
Une (Nefail Maliqi , gazetar nderkombëtar ne Gjenevë) veq e kam nisur me koleget zvicerane ta prakitkojmë, qe Kosovën ta shkruajne ne gjuhen shqipe KOSOVË !..sepse per hater te 100 mije serbeve nuk duhet shkruar Kosovo duke « diskriminuar » dy milionë shqiptare tjere?! Kjo quhet diskrimin kunder vetes (autodiscriminim) qe dikur e akuzonim Serbinë !
Nëse Turqia kërkon ndryshimin e drejtshkrimit të emrit të saj nga Turqia ne Turkiye, pse edhe Tirana e Prishtina zyrtare t’mos kerkoj nje gje te tille qe Shqiperia ta quajme zyrtarisht ne mabre boten, soi ne media ashtu edhe ne dokumente te OKB-së dhe organizaatve tjera nderkobmëtare ta quajnë ne shqip KOSOVË DHE SHQIPERI e jo « Albania », « Albanci », « Arnavut » apo « Kosovo ». Mjaft më me ketë diskriminim!..
Në Kombet e Bashkuara, Turqia tashmë quhet zyrtarisht në të gjitha gjuhët me emrin e saj turk « Türkiye » dhe jo më « Turqia » që ka shumë konotacione në anglisht, njoftoi OKB të enjten. Ky vendim i përgjigjet dëshirave të presidentit Recep Tayyip Erdogan.