« Anëtarësimi në Këshillin e Evropës: Perëndimi po e lë Kosovën të lëkundet » (« Beitritt zum Europarat: Der Westen lässt Kosovo zappeln ») me ket titull gazeta prestigjioze zvicerane Neue Zürcher Zeitung (NZZ) ka shkruar për zhvillimet e fundit ne Kosovë sipas te ciles gazete komunieti nderkombetar pak ka bere presion ndaj Serbisë e me shume n dja Kosovës qe normalisht duhej te ndodhte e kundërta, njofton gazeta zviceran ne shqip Le Caaton27.ch
Sipas NZZ, në Prishtinë njerëzit më kot shpresonin se së shpejti do të anëtarësoheshin në Këshillin e Evropës. Aleatët perëndimorë duan të shohin fillimisht punën paraprake. Kjo është tregues i humbjes së besimit ndaj Kosovës.
« Kosova i ka plotësuar kushtet për heqjen e vizave në zonën Shengen që nga viti 2018. Megjithatë, qytetarët e shtetit më të ri evropian vetëm që nga ky vit kanë mundur të udhëtojnë lirshëm. Hapi ishte bllokuar përsëri dhe përsëri. Vetëm kur sulmi rus ndaj Ukrainës i kujtoi Evropës se integrimi i Ballkanit Perëndimor ishte gjithashtu një domosdoshmëri strategjike, ishte një përparim i mundshëm. », shkruan ne vazhdim gazeta zvicerane NZZ, citon Le Canton27.ch
Marrëveshje e rëndësishme me murgjit
Tani një tjetër moment historik i politikës së jashtme është i paarritshëm për Prishtinën, pasi të gjitha pengesat dukej se tashmë ishin kapërcyer. Vetëm pak javë më parë kishte shpresa të mëdha se Kosova mund të bëhej anëtarja më e re e organizatës më të vjetër ndërqeveritare të Evropës më 17 maj, takimi vjetor i ministrave të jashtëm të Këshillit të Evropës.
Por kjo nuk ndodhi. Fakti që avokatët tradicionalë të Kosovës, Gjermania, Franca dhe Italia, janë përgjegjës për këtë është tregues i marrëdhënieve të tensionuara ndërmjet Prishtinës dhe Perëndimit. Por gjërat e para së pari.
Në mars, qeveria e Kosovës zgjidhi një mosmarrëveshje të gjatë për tokën me manastirin ortodoks serb ne Deçan. Ky ishte një kusht që procesi i anëtarësimit në Këshillin e Evropës të vazhdojë.
Anëtarësimi në organizata ndërkombëtare është i një rëndësie të madhe për vendin, të cilin e njohin vetëm gjysma e të gjitha vendeve në botë. Edhe pse kreu i qeverisë, Albin Kurti, kishte mbajtur gjithmonë një qëndrim të ashpër ndaj manastirit, ai me pahir e detyroi veten të bënte lëshime.
Dhe Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës në fakt votoi 131 pro 29 pro përfshirjes më 16 prill. Shumicën e nevojshme prej dy të tretash në mbledhjen ministrore, organi tjetër vendimmarrës, dukej se ishte siguruar.
Çështje e diskutueshme e shoqatës së komunitetit
Megjithatë, sipas gazetes zvcierane NZZ « Gjermania tregoi herët se e mbështeste pranimin e Kosovës, por gjithashtu priste përparim me të ashtuquajturën asociacion të komunitetit serb. Prishtina tashmë ishte zotuar, përmes ndërmjetësimit evropian, në vitin 2013 që t’u jepte autonomi të pjesshme komunave me shumicë serbe. », citon Le Canton27.ch
Megjithatë, ky hap nuk u zbatua kurrë për shkak të shqetësimeve rreth një konstrukti përmes të cilit Beogradi mund të ushtronte ndikim të dëmshëm. Një shembull rrëqethës është Bosnje-Hercegovina, ku udhëheqja e pjesës serbe të vendit refuzon anëtarësimin në shtet në tërësi dhe shpesh paralizon qëllimisht politikën kombëtare.
Në janar 2023, Fondacioni Friedrich Ebert, i cili është afër socialdemokracisë gjermane, dhe një institut kërkimor paraqitën një draft për një shoqatë komuniteti që trajtonte këto shqetësime. Megjithatë, Prishtina e hodhi poshtë draftin. Në vjeshtë, BE paraqiti një tjetër propozim.
Letër e përbashkët nga Scholz, Meloni dhe Macron
Të mërkurën, dy ditë para takimit ministror, Olaf Scholz, Emmanuel Macron dhe Giorgia Meloni kanë theksuar edhe një herë mbështetjen e tyre për këtë propozim në një letër të përbashkët drejtuar Kurtit. Të enjten, ministrja e Jashtme e Kosovës Donika Gervalla-Schwarz i shkroi Këshillit të Evropës se qeveria e saj do të zhvillonte draftin e saj deri në fund të muajit. Megjithatë, kjo duhet të bazohet në propozimin e Fondacionit Ebert.
Në këtë pikë, ambasada gjermane në Prishtinë tashmë kishte bërë të ditur se njoftimi i minutës së fundit të Gervalla-Schwarz nuk ishte i mjaftueshëm. Kosova duhet të ndërmarrë hapa konkretë. Prandaj nuk u votua për kërkesën për anëtarësim.
Pak presion ndaj Serbisë
Episodi është tregues i humbjes së besimit të Perëndimit në Prishtinë. Ministritë e Jashtme janë të bindura se Albin Kurti lëviz vetëm nën presion të madh. Asociacioni i komunave në fakt nuk ka lidhje me Këshillin e Evropës, por është objekt i negociatave ndërmjet Kosovës dhe Serbisë. Perëndimi definitivisht dëshiron të bëjë përparim atje.
« Kurti nuk ka besim në këtë proces dhe përkundrazi përpiqet të krijojë fakte kundër Serbisë përmes përpjekjeve të papritura solo. Këtu përfshihet edhe aksioni kundër përdorimit të dinarit serb në Kosovë apo para disa ditësh ndalimi i hyrjes ndaj patriarkut serb… » shkruan ne vazhdim gazeta zvicerane NZZ, citon Le Canton27.ch
Duke vepruar kështu, ai fyen rregullisht jo vetëm Beogradin, por edhe aleatët e tij perëndimorë, të cilët në fund të fundit garantojnë sigurinë e vendit me forcën mbrojtëse të Kfor-it. Uashingtoni e bëri veçanërisht të qartë zhgënjimin e tij në pranverë. Një mosmarrëveshje e tillë me aleatët kryesorë është një problem i madh për një shtet që mbështetet kaq shumë në mbështetjen ndërkombëtare.
« Megjithatë, me qëndrimin e ashpër ndaj Kosovës, Perëndimi rrezikon të krijojë edhe përshtypjen se po zbaton standarde të pabarabarta. Beogradi në fakt është zotuar që të mos pengojë më anëtarësimin e Kosovës në organizatat ndërkombëtare. Megjithatë, presidenti Aleksandar Vuçiq e bën pikërisht këtë në çdo rast pa u përballur me ndonjë erë të dukshme kundër. Për të mos përmendur afërsinë demonstrative të Vuçiqit me Kinën dhe Rusinë… » shkruan ne fund gazeta prestigjioze zvicerane Neue Zürcher Zeitung (NZZ) citon Le Canton27.ch
Dhe nëse asociacioni i komunitetit në fakt ka të bëjë me mbrojtjen e serbëve në Kosovë, të gjitha palët duhet të punojnë për anëtarësim të shpejtë në Këshillin e Evropës gjithsesi. Si qytetarë të një shteti anëtar, përfaqësuesit e pakicës mund të padisin për të drejtat e tyre edhe në Gjykatën Evropiane të të Drejtave të Njeriut.