Bernë, 5 janar -Dite me pare drejtësia franceze do të marrë në shqyrtim çështjen e mprehtë të Rexhino Abazajt, 32-vjeçarit antifashist shqiptar. I arrestuar në Paris, ai është subjekt i një urdhër-arresti evropian të lëshuar nga Hungaria, i cili e akuzon atë për dhunë gjatë përleshjeve që ndodhën në periferi të një mitingu neo-nazist në kryeqytetin hungarez në shkurt 2023, shkruan gazeta zvicerane ne shqip Le Canton27.ch, duke ju rferuar burimeve te policise franceze.
Dyshime ne drejtesinë, sot eshte bere keq te jesht jo vetem fashist por edhe antifashist, sido qe te jesh, je i arrestuar!..kah po shkon drejtesia evropiane?!, ka pyetur gazeta zvicerane në shqip Le Canton27.ch
Sipas avokatëve të tij, zotërinjve Laurent Pasquet-Marinacce dhe Youri Krassoulia, z. Abazaj më pas mori pjesë në një « mobilizim popullor të opozitës » për « Ditën e Nderit » famëkeq. Kjo ngjarje përkujton çdo vit përpjekjen e trupave naziste dhe bashkëpunëtorëve të tyre hungarezë për të ikur nga Budapesti në shkurt 1945 përballë Ushtrisë së Kuqe në avancim.
Një çështje që i kalon kufijtë
Rasti i Rexhino Abazajt nuk është i izoluar. Sipas një burimi të afërt me këtë çështje, autoritetet hungareze po kërkojnë dorëzimin e « disa personave të tjerë në të gjithë Bashkimin Evropian » për përfshirjen e tyre të dyshuar në këto përleshje. Mes tyre, italianja Ilaria Salis, e arrestuar në shkurt 2023 në rrethana të ngjashme.
Pas më shumë se një viti paraburgim në kushte të cilësuara “çnjerëzore dhe degraduese”, zonja Salis më në fund u vendos në arrest shtëpiak majin e kaluar. Që kur u zgjodh në Parlamentin Evropian, ajo tani është subjekt i një kërkese për heqjen e imunitetit nga Budapesti për t’u gjykuar në Hungari.
Shqetësimet për respektimin e të drejtave themelore
Përballë perspektivës së ekstradimit në Hungari të Viktor Orbanit, një vend i veçuar rregullisht për sulmet ndaj shtetit të së drejtës, avokatët e Rexhino Abazajt janë të alarmuar. Ata kanë frikë se klienti i tyre nuk do të përfitojë nga një « gjykim i drejtë » dhe kanë frikë se ai do të pësojë « trajtim çnjerëzor dhe degradues » pasi t’u dorëzohet autoriteteve hungareze.
Gjatë seancës së kësaj të mërkure para dhomës së hetimit të Gjykatës së Apelit të Parisit, “Gino”, siç e thërrasin të afërmit e tij, pritet të refuzojë urdhër-arrestin europian. Një refuzim i cili do të shkaktojë mbajtjen e një seance dëgjimore për themelin në disa javë, e ndjekur nga një vendim përfundimtar që mund të zgjasë disa muaj.
Një simbol i tensioneve mes Budapestit dhe Brukselit
Përtej fatit individual të zotit Abazaj, kjo aferë kristalizon tensionet e forta që kundërshtojnë qeverinë sovraniste të Viktor Orban institucioneve europiane. I akuzuar rregullisht për minimin e pavarësisë së drejtësisë dhe kufizimin e lirive themelore, Budapesti e gjen sërish veten në karrigen e nxehtë.
Për shumë vëzhgues, ndjekjet penale të nisura kundër aktivistëve antifashistë që morën pjesë në kundër-demonstratat kundër të djathtës ekstreme ngrenë pikëpyetje. Ata do të ilustrojnë lëvizjen autoritare të një regjimi të shpejtë për të shtypur çdo zë disident, ndërkohë që mbyll një sy ndaj veprimeve të grupeve të vogla neo-naziste.
Një test për bashkëpunimin gjyqësor evropian
Në qendër të kësaj çështjeje të turpshme, është edhe funksionimi i fletarrestit europian që vihet në pikëpyetje. Ky mjet, i krijuar për të lehtësuar dorëzimin e të dyshuarve ndërmjet shteteve anëtare, bazohet në besimin reciprok në sistemet gjyqësore të vendeve të BE-së.
Por me përkeqësimin e shtetit të së drejtës në Hungari dhe në shtetet e tjera të Evropës Qendrore, gjithnjë e më shumë po ngrihen zëra për të kërkuar më shumë garanci përpara se të kryhen transferime të tilla. Disa shkojnë aq larg sa kërkojnë pezullimin e plotë të bashkëpunimit gjyqësor me Budapestin.
Prandaj seanca dëgjimore e së mërkurës do të përbëjë një provë të madhe. Përtej rastit individual të Rexhino Abazajt, është kapaciteti i drejtësisë franceze dhe evropiane për të mbrojtur të drejtat themelore përballë abuzimeve të disa shteteve anëtare që do të vihet në rrezik.