“Neutraliteti nuk ka të ardhme duke pasur parasysh situatën e re gjeopolitike..Zvicra duhet të anëtarësohet në NATO”, thotë kryediplomati republikan në intervistën për Blick, citon gazeta zvicerane në shqip Le Canton27.ch
Lufta ruse e agresionit është ndezur në Ukrainë për më shumë se dy vjet – me pasoja masive për Evropën. Situata e sigurisë është përkeqësuar ndjeshëm, ushtritë po riarmatosen dhe shtetet e mëparshme neutrale Suedia dhe Finlanda kanë marrë krahun e NATO-s.
Është dislokimi i huaj më i njohur i Ushtrisë Zvicerane: nën udhëheqjen e NATO-s, ajo ka qenë e përfshirë në misionin e paqes në Kosovë Kfor që nga viti 1999. 215 pjesëtarë të ushtrisë zvicerane po ndihmojnë për të stabilizuar situatën në Ballkanin Perëndimor.
Një hap që duhet ta bëjë edhe Zvicra. Të paktën sipas ish-këshilltarit të Trump, John Bolton (75). “Zvicra duhet të anëtarësohet në NATO”, thotë kryediplomati republikan në intervistën për Blick. “Neutraliteti nuk ka të ardhme duke pasur parasysh situatën e re gjeopolitike”. Suedia dhe Finlanda e kuptuan gjithashtu se ishin të sigurt vetëm pas kufirit të NATO-s.
Aleanca e mbrojtjes tani ka 32 shtete anëtare. Angazhimi për paqen dhe lirinë është qëllimi më i rëndësishëm i NATO-s sot. Në thelb, Zvicra do të ishte kandidati ideal sepse tashmë i plotëson kërkesat e hyrjes. Kjo përfshin funksionimin e demokracisë dhe ekonominë e tregut. Gjithashtu se vendi mbron minoritetet dhe angazhohet për zgjidhjen paqësore të konflikteve.
Buxheti i ushtrisë në dy për qind
Ushtria gjithashtu duhet t’i nënshtrohet mbikëqyrjes civile dhe demokratike. Dhe: Vendi duhet të jetë i përgatitur për të dhënë një kontribut ushtarak në operacionet e NATO-s. Diçka që Zvicra e ka bërë që nga viti 1996 si pjesë e programit të NATO-s “Partneriteti për Paqe”. Kjo do ta bënte atë gati për t’u anëtarësuar në NATO.
Por anëtarësimi do të kishte pasoja: do të nënkuptonte fundin e neutralitetit të sotëm – dhe kështu Ukraina mund të furnizohej drejtpërdrejt ose tërthorazi me armë zvicerane. Për më tepër, ushtria do të duhej të përmirësohej edhe më shpejt se sa ishte planifikuar më parë. Në vend të një për qind të prodhimit të brendshëm bruto deri në vitin 2030, siç do të dëshironte Parlamenti, NATO ka një objektiv prej të paktën dy për qind. Në vend të tetë deri në nëntë miliardë frangave të synuara, Zvicrës do t’i duhej të mblidhte dy herë më shumë në vit.
Afrimi i NATO-s në vend të anëtarësimit
Është ende e paqartë se çfarë politike të NATO-s do të ndjekë presidenti i ri i SHBA-së, Donald Trump dhe si mund të ndikojë kjo në situatën e sigurisë në Zvicër. Megjithatë, propozimi i Boltonit aktualisht nuk do të kishte asnjë shans. Sipas studimit të fundit të sigurisë të vitit 2024 nga ETH Zurich, vetëm 30 për qind e popullsisë është në favor të anëtarësimit në NATO. Kjo mund të ketë të bëjë edhe me faktin se situata e kërcënimit – ndryshe nga ajo e shteteve Suedia dhe Finlanda, që kufizojnë Rusinë – është krejtësisht e ndryshme.
Megjithatë, ka pasur një mbështetje të ngushtë në 52 për qind për afrimin e mëtejshëm me NATO-n, siç është bashkëpunimi më i thellë në fushën teknike. 50 për qind gjithashtu mbështesin format operacionale të bashkëpunimit – d.m.th. me pjesëmarrjen e drejtpërdrejtë të trupave. Pothuajse dy të tretat mbështesin gjithashtu pjesëmarrjen në sistemin evropian të mbrojtjes ajrore Sky Shield, të cilin Ministrja e Mbrojtjes Viola Amherd (62) synon. Por një gjë është gjithashtu e qartë: 91 për qind duan t’i përmbahen neutralitetit.
Tenori në Bernën Federale është i ngjashëm: njerëzit janë të përgatitur të punojnë më ngushtë me NATO-n pa u anëtarësuar menjëherë në aleancën ushtarake. « Ne jemi një vend neutral, » thotë politikani i sigurisë së GLP, Patrick Hässig (45, ZH) për Blick. Edhe pse nuk do të përpiqej të bashkohej, ai do të dëshironte të shihte një bashkëpunim më të fortë. “Me fjalë të tjera, ne kemi nevojë, për shembull, sisteme armësh të përputhshme me NATO-n dhe më shumë stërvitje të përbashkëta,” thotë Hässig. “Në situatën aktuale të pasigurt botërore, bashkëpunimi i ngushtë me kombet që ndajnë vlerat tona është i rëndësishëm.”
SVP dëshiron neutralitet të rreptë
SVP, nga ana tjetër, shënon rezistencë. Bashkëpunimi aktual i Zvicrës me NATO-n tashmë shkon shumë larg për të – në vend të kësaj ajo do të donte të ankoronte neutralitetin gjithëpërfshirës në kushtetutë me një iniciativë popullore. « Zvicra ka një ushtri mbrojtëse që është krijuar për të mbrojtur pavarësinë tonë, » e bën të qartë Këshilltari Kombëtar i SVP, David Zuberbühler (45, AR).
Për të, neutraliteti është prioritet. “Aderimi në NATO apo edhe një afrim i vogël do të nënkuptonte një braktisje të plotë të parimit të neutralitetit dhe kështu do të vinte drejtpërdrejt në pikëpyetje neutralitetin e përhershëm”, tha Zuberbühler. “Kjo do të ishte shkatërruese për vendin tonë, sepse vendet e tjera nuk do të na shihnin më si përgjithmonë neutralë. Rëndësia jonë si ndërmjetës asnjanës gjithashtu do të vjetërohej.”