Bernë, 26 maj -Marrëveshja prek lëvizjen e lirë të personave ose të drejtat e punonjësve – për vite Zvicra dhe BE kanë negociuar një marrëveshje që të rregullojë marrëdhëniet e ardhshme. Tani zviceranët i ndërprenë negociatat. Megjithate, Këshilli Federal konsideron se është në interesin e përbashkët të Zvicrës dhe BE-së që të ruajnë të ardhmen e bashkëpunimit të tyre të dëshmuar dypalësh dhe të mbajnë marrëveshjet ekzistuese, njofton gazeta zvicerane ne shqip Le Canton27.ch
Në takimin e tij më 26 maj, Këshilli Federal bëri një vlerësim të përgjithshëm të rezultatit të negociatave për marrëveshjen institucionale. Ai arriti në përfundimin se ndryshimet thelbësore mbeten midis Zvicrës dhe BE-së në fushat thelbësore të marrëveshjes. Sipas tij, kushtet e nevojshme për përfundimin e marrëveshjes nuk janë përmbushur.
BE dhe Zvicra kanë negociuar që në vitin 2014 për marrëveshjen kornizë, e cila synon të sjellë nën një çati marrëveshjet e mëparshme midis të dy palëve. Për marrëveshjen ka dakordim në të vërtetë që nga viti 2018 – por Zvicra kishte shqetësime masive, të cilat çuan në pretendime shtesë nga Berna.
Marrëdhëniet dypalëshe kanë nevojë për rregulla të reja
Qëllimi i marrëveshjes është të zhvillojë dhe modernizojë më tej marrëdhëniet e ndërsjella, ka deklaruar Komisioni tani. Ajo do të garantonte « që të njëjtat kushte të vlejnë për të gjithë » që operojnë në tregun e brendshëm të BE-së. Qasja e privilegjuar në tregun e brendshëm presupozon « që të gjithë të respektojnë të njëjtat rregulla dhe detyra ».
Brukseli vuri në dukje se kishin kaluar 50 vjet nga hyrja në fuqi e një marrëveshje të tregtisë së lirë me Zvicrën dhe 20 vjet që nga marrëveshjet e para bilaterale. « Edhe sot, kjo bazë nuk mund të ecë më me ritmin, me të cilin po zhvillohen marrëdhëniet midis BE dhe Zvicrës, » deklaroi Komisioni. Ai njoftoi se do të « analizonte me kujdes pasojat e këtij njoftimi ».
Zvicra nuk është anëtare e BE, por është e përfshirë në shumë projekte evropiane përmes marrëveshjeve bilaterale. Ajo ka gjithashtu qasje në tregun e brendshëm të BE dhe në kthim lejon lëvizjen e lirë të njerëzve. Sipas të dhënave të BE, në Zvicër jetojnë 1.4 milionë qytetarë të BE – përfshirë 300.000 gjermanë – dhe 340.000 qytetarë të BE-së udhëtojnë çdo ditë vajtje-ardhje në Zvicër. 400.000 zviceranë jetojnë në BE.
Tregtia me BE përbën 60 përqind të prodhimit të brendshëm bruto të Zvicrës, pasuar nga SHBA me pak më pak se dymbëdhjetë përqind. Anasjelltas, Zvicra është partneri i katërt më i madh tregtar i BE pas SHBA-së, Kinës dhe Britanisë së Madhe.
Kjo është arsyeja pse ai ka vendosur të mos nënshkruajë marrëveshjen institucionale dhe tani po i komunikon këtë vendim BE-së, duke i dhënë kështu fund negociatave mbi projekt-marrëveshjen institucionale.
Prandaj, ai dëshiron të përfshihet në një dialog politik me BE-në për bashkëpunim të mëtejshëm. Në të njëjtën kohë, ai kërkoi nga Departamenti Federal i Drejtësisë dhe Policisë (DFJP) të vlerësonin se si marrëdhëniet dypalëshe mund të stabilizohen përmes adaptimeve autonome të ligjit zviceran.
Sidoqoftë, Zvicra do të mbetet një partner i besueshëm i Bashkimit Evropian, siguroi Ministri i Jashtëm, Ignazio Cassis. Ai pret që marrëveshjet e tanishme bilaterale të vazhdojnë të zbatohen dhe që të vazhdojnë diskutime për marrëveshje të reja. Për më tepër, ekziston dëshira që në një « dialog politik » me BE bashkëpunimi të zhvillohet edhe më tej.
Diskutimet me BE nuk kanë rezultuar në zgjidhjet e nevojshme për Zvicrën në lidhje me direktivën për të drejtat e qytetarëve të Bashkimit, mbrojtjen e pagave dhe ndihmën shtetërore. Mbeten dallime thelbësore, mbi të gjitha në lidhje me mbrojtjen e pagave dhe direktivën për të drejtat e qytetarëve të Bashkimit (shih aneksin mbi rezultatet e diskutimeve midis Zvicrës dhe BE-së mbi pikat që do të sqarohen, përkatësisht direktivën për të drejtat e qytetarëve të Unionit, mbrojtja e pagave dhe ndihma shtetërore).
Pikat e përmendura kanë të bëjnë me fushat me interes të madh për Zvicrën. Pa përmirësimet e dëshiruara, në veçanti do të ishte e pamundur të garantohej efekti mbrojtës i masave aktuale shoqëruese. Një përfshirje e mundshme e direktivës për të drejtat e qytetarëve të Unionit në marrëveshjen për lëvizjen e lirë të personave (AFMP) kërkon një garanci të qartë të përjashtimeve.
Pa këto, të drejtat e dhëna njerëzve që gëzojnë lëvizje të lirë mund të shtrihen, gjë që mund të ketë pasoja, ndër të tjera, në kostot e ndihmës sociale. Një përfshirje e plotë e direktivës së përmendur në AFMP do të përbënte de facto një ndryshim të paradigmës në politikën e imigracionit, e cila është pranuar gjerësisht nga popullsia dhe kantonet.
Duke dashur të mbrojë këto interesa thelbësore, Këshilli Federal konsideron se kushtet e nevojshme për përfundimin e marrëveshjes institucionale nuk janë përmbushur. Kjo është arsyeja pse ai vendosi të mos nënshkruajë marrëveshjen institucionale. Presidenti i Konfederatës Guy Parmelin sot informoi me shkrim Presidenten e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen. Ky vendim i jep fund negociatave me BE mbi projekt-marrëveshjen institucionale.
Para se të merrte vendimin e tij, Këshilli Federal konsultohej me komitetet e politikës së jashtme të Dhomave Federale si dhe kantonet. Partnerët socialë janë informuar gjithashtu. Rezultatet e të gjitha këtyre diskutimeve informuan vendimin e Këshillit Federal.