Sot e para 44 vitesh (1979) Sanija Hyseni, studentja kosovare qe dridhi « Jugosllavine » me fjalimin e saj në gjuhën shqipe n’midis Beogradit duke ja dorëzuar stafetën e fundit presidentit Tito
Berne, 25 maj -Ju kujtohet ky emer? Sigurisht po, kjo studente shembullore e mjekesise e cila sot e para 44 vitesh me 25 Maj 1979 kishte dridhe mbare «Jugosllavine» 23-milioneshe, kur ia dorezoi stafeten e fundit presidentit Marshallit Tito-s. Per ate kohe ishte pune e madhe, sidomos per nje femer shqiptare!, shkruan gazeta zvicrane Le Canton27.ch qe na sjelle nje interviste me zonjen Sanije Veselin
Ishte viti 1979, dy vite para (1981) shperthimit te protestave gjithpopullore. Politikajte, funksionaret e asaj periudhe ato vite i konsideronin si progresive. Thuhej se kjo ishte koha e shqiptarëve të Kosovës.
Qika kosovare Sanije Hyseni nga Tito tek Joe Biden ne Anerikë. Ajo ishte e fundit që ja dorëzoi stafetën presidentit te « Jugollavise » me nje fjalim në gjuhen shqipe!
Ishte radiotelevizioni (RTP) gazeta e revista në gjuhën shqipe sa të duash edhe pse ishim te okupuar e rrethuar nga sllavë, por Titos nuk guxonte kush t’i bënte zë! Kurse sot ne Kosoven tone te lirë nuk kemi asnje gazete ne gjuhen shqipe?!..Kur Titoja ju dha universitetin shqiptareve, plasi zemerimi i serbeve dhe ata u quan ne kembe me akuza e kritika kunder Titos. Eshte e njohur kritika e serbeve drejtuar Titos « ti shqiptareve, me dhenien e universitetit, ju ke dhënë pushken!.. »
Nje mund ta themi se ne kohen e Titos, shqiptaret, ndoshta jo ne Kosovë, por ata në Luginen e Preshevës trajtoheshin me mire se sa sot ne kohen e Vucicit apo Miloshevicit. Shembulli konkret eshte Sanije Hyseni e cila para 44 vitesh (me 25 maj 1979) stafeten ja dorëzoi Josip Broz Titos me nje fjalim ne gjuhen shqipe n’midis Beogradit e cila dridhi « Jugosllavine » 23-milioneshe, ka shkruar gazeta zvicerane ne shqip Le Canton27.ch
Atebote kryetar i komitetit, qe konsiderohej udheheqës i Kosoves ishte Mahmut Bakalli, pastaj kishte dhe fuksionar tjere qe i prinin Kosoves sikur Azem Vllasi, Fadil Hoxha, Xhavit Nimani, Kaqusha Jashri, Remzi Kolgeci etj..Nga itelektualet ishin akademike dhe profesor qe ishin aktiv ne jeten shoqerore dhe ngritinin zerin përballe padrejtesive serbe ndaj shqiptareve si: Ibrahim Rugova, Esad Mekuli, Rexhep Qosja, Fehmi Aganil, Ali Hadri, Dervish Rozhaja, Idriz Ajeti etj..
« Pasi ishim te debuar nga objektet e fakultetit te mjekesise, mesimi nuk u ndal fal zemergjeresise se njerezve qe i liruan shtepite e tyre duke i shendruan ne objekte mesimore, ne klasa.. Pra vazhdova te punoj si asistente e lendes se Histologjisë dhe njeherit punoja ja ne orgazaten jo qevertare per mbrojtjen e grave dhe fëmijeve qe udhehiqej nga dr. Vjosa Dobruna dhe e ndjera Sevdije Ahmeti veprimtare e drejtave te gruas. Aktiviteti i qendres ishte perqendru ne qe deri dhe jasht saj ne veqanti ne zonat e luftes.. » shpjegon znj.Sanije Hyseni per gazeten zviceranee ne shqip Le Canton27.ch duke bere fjalë për aktivitetin e saj ne prag te luftes ne Kosovë.
« Une se kam dijtur fare se do tja jap satfen Titos. Une kete e kam kuptuar vetëm 48 para kesaj dite, para 25 majit kur me tha kryetari i Lidghjes se Rinise se Prishtines Fatops Hamza qe te bhem gati per t’ja dorezuar stafen Titos. Si sot me kjtohet tekstin ma kishte pergatitur Rrahman Dedaj. Por duket kaloi mir dhe nuk e kisha denë se do të mbahej mend përgjithmonëky evenment si je evenement historik i nje shteti qe me nuk ekziston më. Dhe keshtu u bë dhe më 25 maj 1979, Josip Broz Tito mori stafetën e fundit nga unë, nga nje shqiptare nga Kosova edhe nate ja thash refal ne gjuhen shqipe. Kisha nga dis apresuion qe te flisja vetem serbisht, por une ju thash se nuk do te dilja nëse nuk flas edhe shqip! Pas festës, ajo mori një orë ari nga Tito, sipas zakonit… », thote Sanije Hyseni ne bisede per gazeten zvicerane ne shqip Le Canton27.ch duke perkujtuar 44 vite pas dhenien e stafetes se fundit Josip Broz Titos.
« Une kam insistuar që t’i flas Titos në shqip ne Beograd, ndryshe, ju thash organizatorëve, unë nuk do t’ja dorëzoj stafetën!.. » ka thëne ne fund znj.Veseli
Stafeta e Rinisë ka qenë ritual i mbajtur në Jugosllavi që nga viti 1945 e deri në vitin 1988. Ngjarja zakonisht e festonte Titon si figurë markante të Jugosllavisë, udhëtonte nëpër qytetet kryesore, niste nga vendlindja e Titos në Kumrovec të Kroacisë dhe përfundonte në Beograd, me 25 maj, në ditëlindjen e Titos.
Sanije Hyseni, vajza e cila ia dha Titos stafetën e fundit. Sanije Hyseni ishte vajza që do ta mbante stafetën që do t`ia dorëzonte Josip Broz Titos, në vitin 1979. Shqiptarja asokohe u zgjodh në këtë pozitë si një studente e suksesshme. Dhe Sanija kujtohet sepse ajo ishte e fundit që ia dha stafetën Titos, pasi ai ndërroi jetë një vit më pas. Ajo e pati edhe një fjalim ne gjuhen shqip qe driudhi Jugosllavine 23-milioneshe, që u ndoq nga milona njerez ne vendin e ngjarjes dhe ne ekranet televizive. Gjate fjalimit te sasj qe u mabjt ne stadium valonte flamuri shqiptar por edhe muzika dhe vallja shqiptare n’midis Beogradit…
Sanie Hiseni sot jeton dhe verpon ne SHBA me bashkeshorin e saj (Entezam nga Presheva) dhe tre femijet e saj. Dy vajza dhe nje djal (Graniti-mjek, vajzat Haxherja-psikologe dhe Hana-filozofe). Sanije Veseli sot jeton dhe vepron në SHBA e cila punon ne spitalin e News Yorkut. Ajo karahas punes avzhdon te jete aktive ne SHBA favor te snesibliztimit te Kosoves dhe ceshje ssone mabre kombëtare. Ne kauder te kettyre aktiviteve ajo me bashkeshortine sja Entezamin, Jeseph Diogardin kane zhvilluar takime te ndryshëm me senator dhe kongresmen te ndryshem deri tek Jeo Biden.