Berne, 8 dhjetor -Të rralla janë aktivitetet të një përmase siç ishte takimi “Shqipja në Diasporë” organizuar në Tiranë e Shkodër me datën 26 – 27 nëntor 2022. Një takim mbarëkombëtar mirë i menduar dhe mbi të gjitha qëllimi, për të bashkëbiseduar (të gjitha palët) si ta ndryshojmë gjendjen për ruajtjen e gjuhës shqipe në diasporë, njofton gazeta zvicerane ne shqip Le Canton27.ch
Sot, mërgata shqiptare nuk përfaqësohet me disa koloni, në disa shtete siç ishte në shek. XIX apo edhe në shek. XX. Ajo tani është kudo, pothuajse në të gjitha shtetet e botës, edhe për nga numri kanë ndryshuar gjërat, pothuajse gjysma e kombit është jashtë atdheut. Të gjitha faktet flasin se të gjithë së bashku duhet t`i bashkojmë forcat me qëllim, që brezi i dytë dhe i tretë të mos humbin gjuhën amtare. Të shpëtojmë atë që mund të shpëtohet sepse nesër bëhet vonë dhe të gjitha arsyetimet e mundshme do të jenë të kota. Historikisht mërgata shqiptare i ka dhënë gjithë shpirtin e saj atdheut, tani është koha që Atdheu ta ndihmoj mërgatën që t`i kaloj me sukses sfidat e shumta në ruajtjen e gjuhës dhe kulturës kombëtare. Bashkëpunimi institucional është një nga hallkat që mund të ndihmoj në këtë drejtim. Këshilli Koordinues i Arsimtarëve në Diasporë (KKAD), në dy vitet e fundit zëshëm ka numëruar dhe numëron të gjitha kërkesat e nevojshme për organizimin dhe njehsimin e shkollave shqipe kudo ku jetojnë shqiptarët. Ajo në vazhdimësi ka trokitur dhe troket në dyert e institucioneve tona për një bashkërenditje të kërkesave dhe natyrisht nënvizimin e përpjekjeve që këto kërkesa të realizohen në kohë.
Gjuha është një nga elementet kryesore, e cila i bashkon mërgimtarët shqiptarë nga të gjitha trojet. Dhe në fakt të gjithë shqiptarët nga do që të vijnë në shtetet pritëse, ata kanë një leje të njoftimit – gjuhën shqipe. Hapja e pikave shkollore apo organizimi i mësimit plotësues në gjuhën amtare nuk është një fjalë rasti por obligim moral e kombëtar me qëllim që fëmijët e mërgimtarëve shqiptarë ta mësojnë gjuhën amtare në mënyrë institucionale. Pothuajse në të gjitha shtetet e botës ku zhvillohet mësimi në gjuhën shqipe mundësitë janë, që fëmijët, të cilët lindin dhe rritën pa fajin e tyre larg atdheut, ta ruajnë dhe ta zhvillojnë gjuhën e prindërve të tyre – gjuhën shqipe. Parashtrohet një pyetje se sa është bërë dhe a mjaftojnë këto përpjekje për të arritur qëllimin e dëshiruar. Natyrisht se jo, edhe pse ne jemi shumë mirënjohës për hapat ndërmarrë. Dhe, pikërisht këtë fakt e trajton vetë Mimoza Hysa (drejtoreshë pranë QBD), në kuadër të këtij takimi, e cila thotë: “hartimin e një politike të përbashkët (Shqipëri – Kosovë) për ruajtjen e gjuhës shqipe në Diasporë”. Gjuha është elementi i parë dhe kryesor në ruajtjen e identitetit kombëtar. Nuk mjafton ta bësh shqiponjën me duar dhe të thuash jam shqiptarë dhe pastaj pa kurrfarë nevoje të flasësh në gjuhë tjetër. Orientimi i nxënësve shqiptarë në shkollat shqipe për ta mësuar gjuhën e vendit dhe gjuhët tjera si anglishtja është në rend të parë, por në të njëjtë detyrë është edhe këshillimi që ta ruajnë dhe mësojnë edhe gjuhën amtare. KKAD, i krijuar nga një gjendje e pakënaqshme e mësimit të gjuhës amtare ndër shqiptarët e Diasporës prezantoi në këtë takim mbarë kombëtar punën dhe përkushtimin e shoqatave, mësuesve në disa shtete të Evropës; siç janë në Zvicër, Gjermani, Austri, Itali, Greqi, Turqi dhe Kroaci, me të vetmin qëllim që institucionet tona të jenë mirë të informuar për sfidat që na presin.