Izraeli dhe Territoret e Pushtuara: ICRC-ja kërkon respekt dhe mbrojtje të civilëve, rrjedhë të papenguar të ndihmës humanitare, ndërsa vuajtjet e patolerueshme shtohen në Gaza
Fjalët e mëposhtme u mbajtën nga Presidentja e KNKK-së, Mirjana Spoljaric, në debatin e hapur të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara mbi mbrojtjen e civilëve në konfliktin e armatosur, të mbajtur më 22 maj 2025.
Z. President, Nuk do të ndalem te vuajtjet e tmerrshme që u shkaktohen civilëve në kontekstin e shkeljeve masive të së drejtës ndërkombëtare humanitare (DNH). Këshilli i Sigurimit i OKB-së informohet, javë pas jave, për mizoritë e kryera: civilët gjymtohen dhe vriten, ndërsa të tjerët mbahen të burgosur, torturohen, përdhunohen, lihen të uritur dhe zhvendosen.
Presidentja e ICRC-së, Spoljaric,: Është e mundur të mbrohen civilët në luftë
Sot po përballemi me një krizë që ka të bëjë jo vetëm me respektimin e rregullave të luftës, por edhe me ndërgjegjen tonë kolektive. Precedenti që po vendoset tani në fushat e betejës do të na ndjekë për një kohë të gjatë. Asgjë nuk mund të justifikojë praktikën e standardeve të dyfishta. Çdo shtet ka përgjegjësi në këtë drejtim. Në shtator 2024, gjatë fjalimit tim të fundit në Këshillin e Sigurimit, ju kërkova ta përkthenit mbështetjen tuaj retorike për DNH-në në veprime.
Megjithatë, duhet të pyesim veten: ku është guximi politik për t’i dhënë fund kësaj masakre?
Më konkretisht, ju kërkova këtë: nëse aleatët tuaj shkelin rregullat e luftës, flisni me ta dhe kërkoni që të ndalojnë veprimet e tyre. Koha për ta bërë këtë është tani: flisni me aleatët tuaj! Askush nuk dëshiron të jetojë në një botë ku rregullat e luftës zbatohen vetëm për kundërshtarin, dhe jo për veten dhe aleatët e tyre. Civilët do të vuajnë më pak kur të gjitha palët angazhohen të respektojnë parimet themelore të njerëzimit në luftë.
Të injorosh këto rregulla do të thotë të zhytesh në një humnerë morale dhe të nisësh një rrugë kaosi dhe dëshpërimi të pafund. Pikërisht kështu përhapen konfliktet. Efektet e një mentaliteti « fitore totale » ose të vazhdimit të luftës « sepse ne mundemi » ndihen shumë përtej zonave të luftës. Ushtrimi i pakufizuar i dhunës përkeqëson kërcënimet e sigurisë, të cilat ka të ngjarë të lindin kur dhe ku i presim më pak. Vendi juaj mund të mos jetë në luftë sot. Familja juaj mund të jetë larg vijave të frontit.
Por asnjë kontekst nuk është i fiksuar. Shpërthejnë konflikte të reja. Dhe nëse nuk i mbroni rregullat e luftës sot, kjo do të thotë se po pranoni një botë ku luftërat zhvillohen me barbari dhe përbuzje gjithnjë e më të madhe për njerëzimin tonë të përbashkët.
Kryesia Ndërkombëtare e Kryqit të Kuq (ICRC) aktualisht regjistron rreth 130 konflikte të armatosura në të gjithë botën, më shumë se vitin e kaluar dhe më shumë se gjashtë herë më shumë se 25 vjet më parë. Shumë nga këto konflikte janë të bllokuara. Në shumë rajone, forcat e armatosura ose grupet e armatosura jo-shtetërore përbëjnë burimin e vetëm të qëndrueshëm të të ardhurave. Si mund të shpresojmë, atëherë, për stabilitet, apo edhe vetëm për rritje të qëndrueshme ekonomike?
Dhe mbi të gjitha, bota e sotme është më e ndërlidhur se kurrë. Në konfliktet e sotme, nuk ka nevojë të tërheqësh këmbëzën për të qenë bashkëfajtor në ndikimet e tyre. Z. President, Konventat e Gjenevës u krijuan mbi rrënojat ende të ndezura të luftës, pas gjenocidit dhe vuajtjeve masive, për të mishëruar në vetëdijen kolektive parimin thelbësor se luftërat duhet të kenë kufij. Tmerret e kryera kundër civilëve gjatë Luftës së Dytë Botërore e shtynë botën të zgjeronte DNH-në për të mbrojtur civilët në kohë konflikti të armatosur.
Kjo çoi në zhvillimin dhe miratimin e Konventës së Katërt të Gjenevës, e cila ofron mbrojtje të qarta dhe precize për civilët në konfliktet e armatosura – detyrime ndaj të cilave janë të lidhura të gjitha shtetet. DNH ndalon torturën, dhunën seksuale dhe marrjen e pengjeve. Ajo kërkon që spitalet, shtëpitë dhe shkollat të kursehen nga armiqësitë. Gjithashtu kërkon që të gjithë personat e kapur ose të ndaluar në konflikt të trajtohen në mënyrë humane. Ajo përcakton më tej se të plagosurit dhe të sëmurët duhet të kujdesen dhe se civilët kanë të drejtë të marrin ndihmë humanitare.
Shtatorin e kaluar, gjashtë shtete morën një qëndrim dhe nisën, së bashku me KNKK-në, një iniciativë globale për të rigjallëruar angazhimin politik ndaj DNH-së. Deri më sot, 75 shtete i janë bashkuar kësaj iniciative dhe ne u bëjmë thirrje të gjitha shteteve të bëjnë të njëjtën gjë. Është në orët më të errëta që angazhimi ynë për të mbrojtur civilët është më i testuar, por edhe më i domosdoshëm. Është e mundur të mbrohen civilët në luftë.