Reinach (AG), 24 dhjetor -« Masa kontraverze: Në këtë fshat italiani apo shqiptari janë të ndaluar të hyjnë në oborr » (Mesure controversée: Dans ce village, l’italien ou l’albanais sont bannis du préau) esshte ky titulli i gazetes zvicerane Tribune de Geneve qe sot eshte marrur me nje teme mjaft te ndieshme, qe disa në pjesen gjermanofone te Zvicres e konsidorojne shqetesuese, shkruan gazeta zvicerane ne shqip Le Canton27.ch
Eshte nje shkollë fillore në Reinach-Leimbach (AG) ku i detyron nxënësit e saj të shumtë të huaj që të flasin gjermanisht edhe ate gjatë pushimit. Menaxhmenti e justifikon veten. Mësueset zvicerane ne foshnjore mësuan shqip, të tjerët flisnin vetëm italisht – tani gjermanishtja është e detyrueshme jo vetem ne shkolle por edhe gjate pushimit te nxenenësve mes oreve te mesimit, shkruan gazeta zvicerane ne shqip Le Canton27.ch për te cilen teme ditëve te fundit po merren me te madhe mediat vendore.
Shkolla Aargau fut gjermanishten e detyrueshme mes femijeve mltietnik
Në Reinach, Aargau, gjermanishtja ose gjermanishtja zvicerane kohët e fundit është dashur të flitet në shesh lojërash; gjuhët e tjera janë tabu për nxënësit e shkollës. Një rregullore që bëri bujë dhe ndau opinionet. Megjithatë, mirëkuptimi mes nxënësve është gjithashtu një çështje në Bazel – gjë që nuk është befasuese duke pasur parasysh statistikat: në vitin 2021, pak më shumë se gjysma e nxënësve të shkollave fillore të Bazelit flisnin një gjuhë të parë të ndryshme nga gjermanishtja, shkruan gazeta zvicerane ne shqip Le Canton27.ch
Që nga fundi i tetorit, zyrtarisht vetëm gjermanishtja e lartë ose gjermanishtja zvicerane mund të flitet në të gjithë ambientet shkollore të shkollës së rrethit Reinach-Leimbach. Shkaktarë ishin, ndër të tjera, kopshtarët zviceranë që kishin mësuar shqip. Sepse fëmijët Chindsgi preferojnë të flasin shqip me njëri-tjetrin
Me pothuajse 42 përqind, Reinach ka një nga përqindjet më të larta të të huajve në kanton. Si rezultat, shumë fëmijë në komunitet rriten me një gjuhë amtare jogjermane.
Një djalë zviceran ishte përshtatur me miqtë e tij të huaj në Chindsgi dhe fliste shqip. Ky rast në kantonin Aargau nënkuptonte se vetëm gjermanishtja lejohej të flitej në shkollën e distriktit Reinach-Leimbach – edhe gjatë pushimeve. Sipa snjftimeve ngha mediat zvcerane, hjuhët e huaja nuk janë të mirëseardhura në këndin e lojërave të shkollës në Reinach-Leimbach AG.
Në vend që të mësojnë gjermanisht, fëmijët Chindsgi preferojnë të flasin shqip dhe italisht me njëri-tjetrin. Kjo e thërret shkollën në veprim. Autoritetet përgjegjëse po vendosin ndalimin e gjuhëve të huaja, raporton “Aargauer Zeitung”, transmeton gazeta zvicerane ne shqip Le Canton27.ch
“Shkolla jonë i kushton shumë rëndësi faktit që gjermanishtja të flitet në të gjithë ambientet e shkollës. Në të ardhmen, mësuesit do t’i kushtojnë vëmendje të veçantë për t’u siguruar që fëmijët të respektojnë këtë rregull të ri, « shkruan Këshilltari Bashkiak Bruno Rudolf (SVP) në Dorfheftli.
Tani e tutje, fëmijët duhet të flasin vetëm gjermanishten standarde ose dialektin në dhomat e shkollave, korridoret dhe këndet e lojërave – me qëllim që “sa më shumë fëmijë të kenë shanset më të mira të mundshme në shkollë dhe më vonë në tregun e punës”.
Pa njohuri të gjuhës, nuk ka përzierje
Prindërit u informuan për rregullin e ri me letër dhe video shpjeguese në fund të tetorit. 42 për qind e banorëve të komunitetit janë të huaj. Njohuritë në gjuhën gjermane të nxënësve janë më keq sot se dikur, madje shumë fëmijë flasin një gjuhë tjetër brenda sistemit shkollor, thuhet në letër. « Kjo na shqetëson. » Prandaj, mbikëqyrja e pushimit do t’u kujtonte « fëmijëve harrues » të flasin gjermanisht me njëri-tjetrin në të ardhmen.
Sfondi i vendimit ishin dy incidente specifike në kopshtin e fëmijëve, thotë drejtuesi i shkollës, Hanspeter Draeyer, për “Aargauer Zeitung”. Në një rast, të njëjtët tre fëmijë luanin gjithmonë bashkë. Për shkak se flisnin kryesisht italisht dhe shumë pak gjermanisht, fëmijët e tjerë u përjashtuan nga grupi.
Shumëgjuhësia në vetvete nuk është problem
Një tjetër incident kishte të bënte me fëmijët shqiptarë. “Dëgjova një djalë në kullën e një kështjelle lojrash duke u thirrur dy djemve të tjerë. Nuk e kuptova se çfarë kishte bërtitur dhe e pyeta për këtë”, thotë Draeyer.
Djali, i cili ishte në vitin e dytë të kopshtit, i shpjegoi atij “në një dialekt të gjerë Wynental” se ai kishte folur shqip me Gspänli-t e tij, sepse ata nuk e kuptonin në gjermanisht. Për të kundërshtuar këtë zhvillim, shkolla po prezanton masën e re.
Draeyer thekson se shumëgjuhësia në vetvete nuk është problem. Përkundrazi, bëhet fjalë për fëmijët që e përdorin më shumë gjuhën gjermane në jetën e përditshme. Prindërit duhet të ndihmojnë për këtë. « Mbajeni gjuhën amtare të fëmijës tuaj, por ndihmojeni atë të mësojë gjermanisht sa më mirë të jetë e mundur, në mënyrë ideale që nga mosha dy vjeçare », thuhet në letër.