Intervistë Ignazio Cassis – Bled (Slloveni) për ATV dhe gazetën zvicerane në shqip Le Canton27.ch
Bled, 29 gusht -Në Bled te Sllovenise sot ka perfunduar Forumi Strategjik (28-29 gusht) me moton “Solidaritet për Sigurinë Globale”, ku përveç personaliteteve te larta nga BE, KE dhe lidere te vendeve nga Ballkani Perendimor, mori pjesë edhe shefi i diplomacisë zvicerane z.Ignazio Cassis i cili ne dy-tri senca te debateve ka folur para pjesemarresve.
Në forumin strategjik (Bled Strategic Forum-2023, Solidarity For Global Security) të Bled-it ku u ndoq nga rreth tre mije pjsëmarres, përveq nikoqireve te samitit, krerët e shtetit te Sllovenise presidentja Natash Pirc Musar dhe kyremnistrti Robet Golob per dy dite rresht edhe shume personalitete (presidentë, kryeministra e ministra te jashtem) kryesisht nga vendet e Ballkanit Perendimor, përfshire ketu dhe përfaqeues nga BE dhe KE. Nga Këshilli Europian do jete presidenti i saj z.Charles Michel kurse nga BE Vladimir Lajcak, Tanja Fajon ministre e puneve te jashtme te Sllovenise, Dunja Mijatovic nga KE etj.. Sipas gazetes zvicerane Le Canton27.ch në kete samitin boteror ne Bled të Sllovenise mori pjese edhe shefi i diplomacise zvicerane Ingazo Cassis.
Forumi Strategjik i Bled është një konferencë vjetore ndërkombëtare, e organizuar nga qeveria sllovene, e cila mbledh së bashku rreth 3,000 pjesëmarrës. I vendosur nën temën « Solidariteti për Sigurinë Globale », botimi i vitit 2023 shqyrton situatën aktuale gjeostrategjike dhe sfidat e multilateralizmit në një kontekst pasigurie dhe pasigurie në rritje. Gjatë një tryeze të rrumbullakët mbi të ardhmen e multilateralizmit, këshilltari federal Ignazio Cassis ndau përvojën e Zvicrës brenda Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara dhe si një shtet pritës për organizatat ndërkombëtare. Duke detajuar pozicionin e Zvicrës përballë agresionit rus në Ukrainë, kreu i FDFA prezantoi përkushtimin e Zvicrës për popullsinë ukrainase dhe për rindërtimin e vendit.
Kontributi i Zvicrës për disa shtete anëtare të BE-së, përmes të cilave Zvicra investon në sigurinë, stabilitetin dhe prosperitetin e Evropës, është pjesë e kornizës më të gjerë të marrëdhënieve me Bashkimin Evropian.
Le Canton27.ch: Z. Këshilltar Federal, cili është interesi i Zvicrës për të qenë prezente në këtë forum strategjik, me të gjitha këto vende ballkanike?
Cassis: Janë dy. Interesi i parë është ai që lindi nga bashkimi i vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe mbështetja e situatës së stabilitetit dhe paqes ndonjëherë të brishtë mes tyre. Tani ky forum është zgjeruar dhe është bërë një ngjarje ndërkombëtare. Është pra elementi “Ballkanik” dhe sot presidenti i BE-së Charles Michel tha, dhe kjo është e para, që vitin e ardhshëm integrimi europian duhet të jetë i pjekur, nga njëra anë si tjetra. Ai zgjodhi këtë vend për ta thënë dhe kjo është e rëndësishme. Interesi i dytë, dhe ky është diskutimi që sapo kemi pasur, është ai i nevojës për të zhvilluar multilateralizmin. Ne jemi duke e diskutuar këtë temë sepse situata aktuale gjeostrategjike na ballafaqon me shumë sfida. Dhe në botën tonë të ndërlidhur, ne duhet të adresojmë sfidat ndërkombëtare me përgjigje globale.
Le Canton27.ch: Keni pasur mundësi të takoni liderët e Ballkanit? Kryeministrin kosovar Albin Kurti sigurisht e keni takuar, për çfarë keni biseduar?
Cassis: Po, ne u përplasëm me njëri-tjetrin para panelit dhe patëm një bisedë të shkurtër jozyrtare. Ne njihemi prej disa kohësh. Ne diskutuam shkurtimisht çështje aktuale. Si ato që kanë të bëjnë me fatkeqësitë natyrore të këtij momenti, ashtu edhe ato që kanë të bëjnë me situatën e tensionuar politike në Kosovë.
Le Canton27.ch: Dialogun ndërmjet Serbisë dhe Kosovës në Bruksel Zvicra a e mbeshtet dhe cili do ishte messzhi juaj drejtuar Beogradit dhe Prishtines?
Cassis: Zvicra e mbështet këtë proces sa më shumë që të jetë e mundur, por kërkon mirëkuptim nga të dyja palët dhe respektim të angazhimeve të marra sipas marrëveshjeve të Brukselit dhe Ohrit.
Le Canton27.ch: Shifrat nga Enti Federal i Statistikave tregojnë se ne Zvicrr aktualisht jetojne dhe veprojne 300 mijë shqipfolës. A mund të njihet gjuha shqipe, si gjuhe e pestë zyrtare ne Zvicer?
Cassis: Në Zvicër ka tre gjuhë zyrtare, por katër gjuhë kombëtare, e katërta prej të cilave është romanishtja. Ato njihen nga Konfederata dhe parashikohen në Kushtetutë. Bashkëjetesa mes kulturave të ndryshme dhe diasporave të shumta që jetojnë në Zvicër janë pasuria e vendit tonë. Dhe për këtë kontribuon edhe komuniteti i madh shqiptar.