Bernë, 8 qershor -Rreth 360 milionë votues kanë nisur të votojnë që nga 6 qershori për zgjedhjet evropiane që përfundojnë sot. Parlamenti i ri Evropian, selia e të cilit është në Strasburg (por puna e të cilit në komisione zhvillohet në Bruksel) do të ketë 720 deputetë, të zgjedhur për pesë vjet. Mbetemi me shprese se keto zgjedhje parlamentare evopiane në Zvicër e cila nuk eshte aetare e BE-së do refelektohen piztivisht edhe en shetit neutral, ne zemër te Evropës, konfederaten helevtike, shrkuan gazeta zvcierane në shqip Le Canton27.ch
Zvicra ka nevojë për Parlamentin Evropian, apo Parlamentin Evropian ka nevoje për Zvicrën? Duket se te dyja..
Për një arsye të thjeshtë: Parlamenti Evropian ka, që nga Traktati i Lisbonës, i cili hyri në fuqi më 1 dhjetor 2009, prerogativa të rëndësishme, përfshirë ato të miratimit të çdo marrëveshjeje dypalëshe ndërmjet BE-së dhe një vendi të tretë. Për të qenë të qartë: paketa e re “Bilateral III” e negociuar aktualisht nga Zvicra me Komisionin Evropian, pasi të përfundojë, duhet të vërtetohet nga Këshilli (organi që përfaqëson 27 shtetet anëtare) më pas nga shumica e deputetëve të PE. Sipas mediave zvicerane, një parlamentar evropian shumë i përfshirë në marrëdhëniet Zvicër-BE është francezi Christoph Grudler, nga grupi i Rilindjes (Pro-Macron). Ai është sot në pozitën e dymbëdhjetë
Zgjedhjet europiane që përfundojnë këtë të dielë do të tregojnë se çfarë duan apo jo 360 milionë votuesit e 27 vendeve anëtare të Bashkimit, si një të ardhme të përbashkët. Disa vende kanë përfunduar tashmë votimin (Holanda, Republika Çeke, Irlanda, Malta, Letonia). Të tjerat vazhdojnë të dielën pasi fillojnë të shtunën (Itali). Nëse në qendrat e votimit konfirmohet vala nacional-populiste, mund të priten tërmete te fqinjët tanë.
Vendi që do të zgjedhë numrin më të madh të eurodeputetëve është Gjermania (96 kundrejt 81 për Francën dhe 76 për Italinë). Vendet më të vogla të Bashkimit do të dërgojnë secili një numër minimal prej gjashtë eurodeputetësh.
Po, është e vërtetë zgjedhore. Votuesit zviceranë nuk ftohen të shkojnë në qendrat e votimit për një arsye të thjeshtë: Konfederata nuk është anëtare e Bashkimit Evropian të cilit i përkasin të gjithë fqinjët e saj, përveç Lihtenshtajnit. Pra, asnjë votë evropiane në Zvicër këtë të dielë, përveç në qendrat e votimit të hapura nga ambasadat e vendeve të BE-së, për të lejuar qytetarët e tyre të votojnë.
Ecni përpara, asgjë për të parë? Jo, sepse rezultatet që dalin nga sondazhet në Francë, Gjermani, Itali apo Austri do të japin një ide të mjedisit të ri politik evropian. Duhet të kujtojmë se “babai” i grupeve nacional-populiste, që sot janë në rritje, i ngjan pak tribunit tonë të UDC-së në Zvicër, Christoph Blocher, ka shkruar gazeta Blick.ch.
Diatrimet e tij kundër BE-së, kundër emigrantëve, kundër lëvizjes së lirë dhe për kufijtë janë sot jehonë nga të gjitha partitë euroskeptike, madje edhe eurofobike, të së djathtës së djathtë.
Konfederata është angazhuar që nga 18 marsi në negociata delikate me Komisionin Evropian për të arritur një paketë të re marrëveshjesh dypalëshe. Ironia e kalendarit: raundi i radhës i negociatave ndërmjet diplomatëve, në Bruksel, duhet të hapet këtë të hënë, më 10 qershor, menjëherë pas votimit që do të monopolizojë vëmendjen e bashkëbiseduesve të delegacionit zviceran.
Por ka shumë arsye të tjera për të parë nga afër se çfarë do të ndodhë. 1) Sepse në disa vende, si Belgjika, këto zgjedhje evropiane shoqërohen me zgjedhje kombëtare 2) Sepse pushteti në vend, në vende të tjera, mund të pësojë një disfatë serioze, si Franca ku Emmanuel Macron është në vështirësi 3) Sepse këto zgjedhje janë duke u zhvilluar në sfondin e luftës në Ukrainë gjashtë ditë para hapjes së konferencës së paqes në Bürgenstock, ku presin disa liderë evropianë (Macron, Scholz, Von der Leyen…).
Zvicra citohet si model, meqë Konfederata përmendet kryesisht nga ata që luftojnë integrimin evropian dhe lavdërojnë tërheqjen kombëtare. Popullariteti i Zvicrës me këto parti anti-BE vjen, natyrisht, nga refuzimi i saj i vazhdueshëm për t’u bashkuar me Bashkimin Evropian. Marine Le Pen, kandidatja presidenciale e Tubimit Kombëtar, shpesh përmend Zvicrën, referendumet e saj, decentralizimin dhe kufijtë e saj si shembull. Ajo e bëri këtë në rubrikat e Blick gjatë vizitës së Emmanuel Macron në Zvicër në nëntor 2023. Duke harruar rastësisht se votuesit zviceranë miratuan me referendum, në vitin 2005, hyrjen e vendit në zonën Shengen të lëvizjes së lirë.