UN-New York , 21 tetor -Ambasadorë të Këshilli i Sigurimit të OKB-së do të mbildhejh sot per te shqyrtuar raportin tremujor (UNMIK) të paraqitur nga sekretari i përgjithshëm i organizatës Antonio Guterres, në lidhje me punën e misionit të UNMIK në Kosovë, njofton gazeta zvicerane në gjuhën shqipe “Le Cantoln27.ch”
Në raportin me të ri të Guterres pershëndet rifillimin e procesit te dialogut mes Kosoves dhe Serbisë, por njekohesisht ai shpreh shqetësimin e tij në lidhje me tensionimet kësaj radhe për herë të parë, jo mes qeverisë kosovare dhe serbe, por mes partive politike shqiptare që si rezultat erdhi deri tek rrëzimi i Qeverise Kurti ne kohe pandemie edhe partia me e amdhe en vend ajo Vetvendosje pse i kishe fituar zgjedhjet e tetorit të vitit te kaluar.
Kosova, në seancën e sotme te KS te OKB-së do te kete veshtirësi, nje se Rusia drejton aktualisht presidencën mujore të Këshillit të Sigurimit dhe dy pasi Hashim Thaci terhoqi ambasadoren e tij Vlora Citaku nga funksioni i deritanishem, nuk dihet ende se kush do ta prezentoj Kosoven ne Keshillin e Sigurimit. Ndryshe, ambasadori rus pranë OKB, Vassily Nebenzia, shpjegoi se më 8 tetor Këshilli i Sigurimit do të mblidhet fizikisht në sallën e vet, 7 muaj pas mbajtjes së takimeve në rrugë virtuale për shkak të Covid19. Nuk dihet aktualisht në çfarë forme do të mbahet takimi për Kosovën. Në muajin prill takimi u zhvillua virtualisht.
Sekretari i përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guteres ne raportine tij me te ri prej 23 faqesh, jep akuza ne adrese te Thaçit dhe Veselin te cilet muajve te fundit i bënë presuon dhe obstruksion punës së Gjykatës Speciale për krime gajte dhe pas luftes ne Kosovë, probleme këto që krijuan kriza politike dhe institucionale bashke me pandemine e bënë situatën e sigurisë të brishtë thuhet në raportin e tij që do debatohet me 21 tetor ne KS te OKB-së
Pandemia, kriza politike dhe paralajmërimi për akuzë për krime lufte ndaj presidentit Thaçi dhe kreut të PDK-së Veseli kanë trazuar shtesë situatën e brishtë politike dhe të sigurisë, vlerëson sekretari i OKB, Antonio Guteres.
Në raportin 6 mujor për gjendjen në Kosovë ai tërheq vërejtjen se situata e sigurisë dhe ajo politike janë trazuar me situatën politike pas rënies së qeverisë Kurti, paralajmërimit për akuzë për krime lufte ndaj Thaçit dhe Veselit dhe kriza nga pandemia, gazeta zvicerane në gjuhën shqipe “Le Cantoln27.ch”
Pas rrezimit te Qeverise Kurti ne kohe pandmeie i cili fitoi zgjdhjet e 6 tetorit 2019, pasuan arrestiumet dhe ngitja e aktakuzave kunder Tahcit dhe Veselit
Ne fillim te roportit te shefit te OKB-së Antonio Guterres per Kosoven thuhet se “Disa sfida të mbivendosura dhe të ndërthurura përballen me njerëzit dhe institucionet e Kosovës. Më kryesorja midis tyre ishte kriza e sëmundjes koronavirus (COVID-19), e cila, përtej ndikimit të saj në shëndetin publik, mbartte pasoja serioze ekonomike, sociale dhe politike.”
“Përhapja e virusit u përshpejtua gjatë gjysmës së fundit të periudhës raportuese, duke shkaktuar humbje jetësh dhe mjetesh jetese në të gjithë Kosovën dhe duke sjellë një tendosje të madhe në kapacitetin e institucioneve publike për t’iu përgjigjur krizës. Pandemia COVID-19 u shoqërua nga një krizë politike, pasi qeveria e udhëhequr nga Kryeministri, Albin Kurti, nga Lëvizja për Vetëvendosje (The COVID-19 pandemic was accompanied by a political crisis, as the government led by the Prime Minister, Albin Kurti, of the Movement for SelfDetermination) u votua përmes një mocioni mosbesimi të iniciuar nga partneri i saj i koalicionit, Demokrati Lidhja e Kosovës, vetëm dy muaj nga mandati i saj…” thuhet ne vazhdim te raportit te OKB-së, transmeton gazeta zvicerane në gjuhën shqipe “Le Cantoln27.ch”
Ja disa pika, se cfare shkruan ne raportin e tij njeriu numer nje i OKB-së për Kosoven, rrespektivsht per aktakauzat e specdiales, për krizne isnitucionale ne Kosovë etj..
Njoftimi në Qershor nga Zyra e Prokurorit Specialist që akuzat për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit ishin ngritur në Hagë kundër Presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi dhe kreut të ish partisë së tij, Partisë Demokratike të Kosovës, Kadri Veseli, solli ndërlikime të mëtejshme në skenën politike në Prishtinë. (The announcement in June by the Office of the Special Prosecutor that charges of war crimes and crimes against humanity had been filed in The Hague against Kosovo President Hashim Thaci and the leader of his former Democratic Party of Kosovo party, Kadri Veseli, brought further complications to the scene. in Prishtina)
Këto zhvillime dhe sfida e kanë bërë S / 2020/964 2/23 20-12455 rrethanat politike dhe të sigurisë në Kosovë më të brishta, në një kohë kur bota po përpiqet të luftojë dhe menaxhojë pandeminë. Më 25 Mars, 82 nga 120 anëtarët e Asamblesë votuan në favor të mocionit të mosbesimit kundër qeverisë së Albin Kurtit. Si përgjigje, Z. Kurti dhe partia e tij bënë thirrje për caktimin e menjëhershëm të zgjedhjeve të reja.
Sidoqoftë, Presidenti Thaçi, pas konsultimeve me shumicën e partive politike, arriti në përfundimin se shumica e partive favorizuan formimin e një qeverie të re. Më 30 Prill, pas mungesës së përgjigjes së Vetёvendosje ndaj kërkesave të përsëritura të bëra nga Presidenti Thaçi për të identifikuar një kandidat alternativ për Kryeministër, ai ftoi Lidhjen Demokratike të Kosovës, duke pasur parasysh që partia kishte fituar numrin e dytë më të lartë të votave në zgjedhjet e mëparshme, për të formuar një qeveri të re.
Vetёvendosje e kundërshtoi atë veprim në Gjykatën Kushtetuese të Kosovës, e cila, më 28 maj, mbështeti vendimin e Presidentit Thaçi. Mes protestave të vazhdueshme nga Vetёvendosje dhe pakënaqësisë së gjerë të publikut me trazirat politike gjatë një emergjence të shëndetit publik, më 3 qershor, Kuvendi miratoi ngushtë qeverinë e re që do të drejtohet nga Nënkryetari i Lidhjes Demokratike të Kosovës, Avdullah Hoti.
6. Qeveria e re varet nga një shumicë me një votë në Kuvend dhe përbëhet nga një përzierje e partive më të vogla të drejtuara nga Shqiptarët e Kosovës, përfshirë Aleancën për Ardhmërinë e Kosovës dhe Iniciativën Socialiste Demokratike për Kosovën, së bashku me Serbin e Kosovës partia Lista Serbe dhe partitë që përfaqësojnë komunitetet e tjera jo-shumicë. Kabineti i Kryeministrit Hoti është pak më i madh se ai i qeverisë së mëparshme, me katër Zëvendës Kryeministra dhe 16 ministri (ish 15), përfshirë 3 gra ministra, krahasuar me 5 në qeverinë e mëparshme.
8. Më 24 qershor, Zyra e Prokurorit të Specializuar njoftoi ngritjen e datës 24 Prill në Dhomat e Specializuara të Kosovës për një aktakuzë prej 10 pikash kundër Presidentit Thaçi, Z. Veseli dhe individëve të tjerë. Ata u akuzuan për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit, përfshirë vrasje, zhdukje me forcë të personave, përndjekje dhe tortura. (On 24 June, the Specialist Prosecutor’s Office announced the 24 April filing at the Kosovo Specialist Chambers of a 10-count indictment against President Thaçi, Mr. Veseli and other individuals. They were charged with war crimes and crimes against humanity, including murder, enforced disappearance of persons, persecution and torture.)
Aktakuza është në pritje të rishikimit dhe konfirmimit nga një gjyqtar i procedurës paraprake të Dhomave të Specializuara, i cili është para fundit të tetorit, në përputhje me rregullat e procedurës dhe provat në fuqi. Zyra deklaroi se akuzat po zbuloheshin paraprakisht për shkak të “përpjekjeve të përsëritura nga Hashim Thaçi dhe Kadri Veseli për të penguar dhe minuar punën e KSC [Dhomat e Specializuara të Kosovës]”. (The Office stated that the charges were being disclosed in advance owing to “repeated efforts by both Hashim Thaçi and Kadri Veseli to obstruct and undermine the work of the KSC [Kosovo Specialist Chambers]
Kryeministri Hoti, duke reaguar ndaj njoftimit, bëri thirrje për respektimin e procedurave të Dhomave të Specializuara. Z. Veseli tha në një deklaratë se “motivet e vërteta” të Prokurorit ishin “plotësisht politike”. Presidenti Thaçi i përshkroi pretendimet si “të rreme”, ndërsa premtoi të hiqte dorë nëse akuza konfirmohej zyrtarisht nga Dhomat e Specializuara. (President Thaçi described the allegations as “false”, while promising to resign if the indictment was officially confirmed by the Specialist Chambers.)
9. Në një fjalim televiziv në 18 korrik, Presidenti Thaçi e karakterizoi procesin si “një tjetër midis 21 viteve të akuzave, akuzave që shpiknin trillime në lidhje me Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës dhe luftën e popullit të Kosovës për liri dhe sovranitet”.
Ndërkohë, Asambleja miratoi një rezolutë jo-detyruese mbi unitetin politik dhe qytetar në mbrojtjen e vlerave të popullit të Kosovës duke thirrur, ndër të tjera, “për të mbrojtur luftën çlirimtare të UÇK-së” (Ushtria Çlirimtare e Kosovës), duke adresuar çështjen të personave të zhdukur dhe sigurimin e drejtësisë për “të gjitha viktimat e krimeve të Serbisë” dhe paanësinë e Dhomave të Specializuara.
Rreth 20 milion euro u miratuan brenda buxhetit të Kosovës 2020 për të mbështetur të paditurit e mundshëm dhe familjet e tyre. Përveç kësaj, një debat u rinovua mbi një projektligj të paraqitur më parë mbi “mbrojtjen e vlerave të luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, i cili nuk arriti të miratohej në leximin e tij të parë, më 13 gusht, për shkak të mungesës së kuorumit.
Aktorët ndërkombëtarë dhe organizatat vendore të të drejtave të njeriut kanë kritikuar ashpër elementët e këtij drafti të tekstit, duke theksuar se ato mund të shkelin lirinë e shprehjes dhe të drejtat e tjera themelore të garantuara sipas Kushtetutës dhe normave ndërkombëtare.
Më 14 gusht, Shoqata e Veteranëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës i bëri kërkesë Kuvendit të ndryshojë Ligjin mbi Dhomat e Specializuara të Kosovës dhe Zyrën për të zgjeruar juridiksionin e tyre për krimet e kryera nga forcat serbe. Më 24 gusht, Presidenti Thaçi paraqiti një kërkesë në Kuvend për të ndryshuar Kushtetutën për të dhënë sqarime në fund të mandatit të Dhomave të Specializuara dhe Zyrës.
10. Këto zhvillime u zhvilluan në sfondin e debatit publik të vazhdueshëm dhe spekulimeve mbi qëndrueshmërinë e qeverisë së koalicionit të udhëhequr nga Lidhja Demokratike e Kosovës. Më 6 gusht, Vetëvendosja njoftoi se ishte në procesin e mbledhjes së nënshkrimeve në Kuvend për të filluar një mocion mosbesimi kundër qeverisë Hoti. Përveç kësaj, aktorët politikë kanë filluar diskutimet publike për zgjedhjen e një Presidenti të ri në rast se Presidenti Thaçi jep dorëheqjen para përfundimit të mandatit të tij, në Prill 2021.
Shefi OKB-së Guterres flet per marrëveshjen Hoti dhe Vucic ne Uashington, por pa permendur fare emrin e presidentit aktual te SHBA-ve Trump dhe “njohjen” e Kosoves nga Izraeli
21. Përpjekjet vazhduan për të rifilluar dialogun e lehtësuar të Bashkimit Evropian midis Beogradit dhe Prishtinës, i cili ishte pezulluar që nga nëntori 2018.
Më 3 Prill, Bashkimi Evropian emëroi Miroslav Lajčák si Përfaqësues Special për dialogun Beograd-Prishtinë dhe çështje të tjera rajonale të Ballkanit Perëndimor. Emërimi u mirëprit gjatë Samitit të Bashkimit Evropian-Ballkanit Perëndimor në 6 maj nga udhëheqësit e Bashkimit Evropian dhe Ballkanit Perëndimor, të cilët gjithashtu rikonfirmuan perspektivën evropiane të rajonit dhe një angazhim për të intensifikuar angazhimin e tyre në mbështetje të transformimit politik, ekonomik dhe social të rajonit . Z. Lajčák ndërmori vizita përgatitore në Prishtinë dhe Beograd në Qershor për të diskutuar modalitetet e takimeve të ardhshme në kontekstin e dialogut.
23. Më 4 shtator, nën kujdesin e Shteteve të Bashkuara, Presidenti Vuçiq dhe Kryeministri Hoti u takuan në Uashington, D.C., dhe nënshkruan angazhime të ndara në të cilat ranë dakord të ecnin përpara me “normalizimin ekonomik”. (Më 4 shtator, nën kujdesin e Shteteve të Bashkuara, Presidenti Vuçiq dhe Kryeministri Hoti u takuan në Uashington, D.C., dhe nënshkruan angazhime të ndara në të cilat ranë dakord të ecnin përpara me “normalizimin ekonomik), transmeton gazeta zvicerane në gjuhën shqipe “Le Cantoln27.ch”
Sipas dokumenteve, Beogradi dhe Prishtina u zotuan, ndër të tjera, të zbatojnë S / 2020/964 20-12455 7/23 të dakorduar për rivendosjen e një lidhje hekurudhore dhe ndërtimin e një autostrade dhe për të punuar me Qeverinë e Bashkuar Shtetet në një studim të fizibilitetit për qëllimet e ndarjes së Liqenit Gazivode / Ujmani si një furnizim i besueshëm i ujit dhe energjisë. Të dy palët më tej ranë dakord që Kosova të bashkohet me të ashtuquajturën zonë “mini-Shengen”, në të cilën Shqipëria, Maqedonia e Veriut dhe Serbia ishin anëtare tashmë. (Both parties further agreed on having Kosovo join the so-called “mini-Schengen” zone of which Albania, North Macedonia and Serbia were already members.) Dokumenti përfshin gjithashtu marrëveshje nga Prishtina dhe Beogradi për të pezulluar, për një periudhë prej një viti, fushatat e tyre të njohjes dhe mosnjohjes.