Gjenevë, 4 gusht -Që nga fillimi i javës, presidentët e parlamenteve dhe krerët e parlamenteve nga e gjithë bota janë takuar për tre ditë në një konferencë në Gjenevë. Një rast i mirëpritur për qytetin, por ai ka frikë për të ardhmen e tij si një qendër ndërkombëtare, siç shpjegon Roman Fillinger, një korrespondent për Zvicrën frëngjishtfolëse.
Reformat e OKB-së janë diskutuar për dekada të tëra. Por një program shtrëngues si ai i propozuar tani nga një grup pune i emëruar nga Sekretari i Përgjithshëm António Guterres nuk është parë kurrë më parë. Megjithatë, situata për Kombet e Bashkuara gjithashtu nuk ka qenë kurrë kaq e tmerrshme. SHBA-të po kërcënojnë të shkurtojnë masivisht fondet e OKB-së. Për tkurrjene fondeve dhe perosnelit ne OKB ka ka folur gjate kësaj jave edhe radio televizioni zviceran.
Sa i madh është hendeku financiar?
Buxheti aktual vjetor prej 3.7 miliardë dollarësh duhet të shkurtohet me 600 milionë dollarë. Përndryshe, OKB-ja ka të ngjarë të mbetet pa para vetëm brenda pak muajsh. Prandaj, Komiteti i Financave tani po diskuton kursime të shpejta dhe efektive.
Sa drastike do të jenë shkurtimet në OKB?
Ende nuk është e qartë se sa pozicione do të humbasin në OKB dhe organizata të tjera ndërkombëtare në Gjenevë, por ka të ngjarë të jenë në mijëra dhe jo qindra. Vetëm në Komisionerin e Lartë të OKB-së për Refugjatët, pothuajse gjysma e menaxhmentit të lartë në selinë e saj në Gjenevë do të eliminohet. Në Organizatën Botërore të Shëndetësisë (OBSH), deri në 1,000 pozicione janë të kërcënuara. Shkurtimet janë dramatike, për shembull, në UNAIDS, programin HIV/AIDS, ku 19 nga 127 pozicionet aktuale mbeten në Gjenevë.
Cilat janë arsyet e shkurtimeve të vendeve të punës?
Uljet nuk janë vetëm për shkak të shkurtimeve buxhetore të administratës Trump. Edhe vende të tjera kanë shkurtuar bashkëpunimin për zhvillim, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar dhe Zvicrën. Përveç kësaj, OKB-ja po kalon një proces uljeje të kostove dhe ristrukturimi që po e godet rëndë Gjenevën. Shkalla e këtyre frikërave demonstrohet nga një mocion mosbesimi i paraqitur nga 600 punonjës të OKB-së kundër Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së António Guterres.
Si do të ndikojnë shkurtimet në ekonominë e Gjenevës?
Rreth 35,000 njerëz që punojnë në Gjenevë në OKB dhe organizata të tjera ndërkombëtare janë një forcë ekonomike: Ata në përgjithësi fitojnë para të mira, marrin me qira apartamente, hanë jashtë, bëjnë pazar dhe ngasin taksi. Përveç kësaj, ka mijëra takime dhe konferenca çdo vit. Këtë javë, presidentët e parlamenteve të botës po sigurojnë hotele luksoze të plota, arka restorantesh të plota dhe aeroporte të ngarkuara. Qeveria federale vlerëson se Gjeneva ndërkombëtare kontribuon rreth katër miliardë franga zvicerane në prodhimin ekonomik të Zvicrës. Në kantonin e Gjenevës, shifra është mbi dhjetë përqind, konstaton SFR.
A është Zvicra shumë e shtrenjtë?
Konkurrenca për organizatat ndërkombëtare ka ekzistuar gjithmonë. Megjithatë, konkurrenca është bërë më e ashpër në dritën e planeve të kursimit dhe reformave. Në fund të fundit, megjithatë, ndoshta nuk është kjo konkurrencë problemi për Gjenevën, por më tepër se në përgjithësi po shpenzohen më pak para për bashkëpunimin shumëpalësh.
A do të kërcënohej kaq shumë ky mikrokozmos i Gjenevës në një formë paksa të reduktuar?
Deri në një farë mase, ky mikrokozmos unik global i organizatave mund të funksionojë në një formë më të vogël, por jo për një kohë të pacaktuar. Ai lulëzon në konvergjencën e shumë lojtarëve nga të gjithë sektorët në një hapësirë të vogël. Nëse këta lojtarë zhduken ose zhvendosen diku tjetër, kjo përfundimisht do ta kërcënojë këtë mikrokozmos në tërësi. Shqetësimet janë rritur sepse Gjeneva është gjithashtu një qendër në tregtinë e mallrave dhe lojtarë të rëndësishëm mund të zhvendosen në vende të tjera që imponojnë edhe më pak rregullore në industri sesa Zvicra.
Çfarë po bëhet për të siguruar që Gjeneva të mbetet një qytet global i diplomacisë?
Qeveria federale, Kantoni i Gjenevës dhe individë privatë po përpiqen të mbështesin Gjenevën ndërkombëtare me kredi dhe kontribute financiare. Kantoni i Gjenevës, së bashku me një fondacion privat, ka krijuar një organizatë për të mbështetur organizatat ndërkombëtare me një total prej 50 milionë frangash zvicerane gjatë kësaj kohe të vështirë. Nëse Parlamenti miraton, Këshilli Federal synon të kontribuojë 269 milionë gjatë katër viteve të ardhshme. Por e gjithë kjo nuk mund të kompensojë qindra miliona dollarë të humbur çdo vit nga Shtetet e Bashkuara.