Bernë, 28 maj -Pa një diplomë universitare vështirë se mund të marrësh më kartonin e kuq. Më shumë gjermanë, më pak kosovarë: Që nga viti 2018, për natyralizimin në Zvicër vlejnë rregulla më të ashpra. Përqindja e të huajve të kualifikuar lart po rritet – kush flet dobët gjermanisht, ka pak mundësi, njofton gazeta zvicerane ne shqip Le Canton27.ch, duke ju referuar burimeve nga studimi i fundit ne Zvicër.
Rregulla më të rrepta janë zbatuar për natyralizimin në Zvicër që nga viti 2018. Kjo ka pasoja. Më shumë njerëz nga vende si Gjermania dhe Franca u natyralizuan. Natyralizimi i qytetarëve nga Kosova apo Serbia ka rënë. Më pak ka edhe nga Italia, Spanja, Mbretëria e Bashkuar dhe Belgjika,
Shifrat janë të qarta. Midis 2018 dhe 2020, më shumë të diplomuar universitarë ose njerëz të pasur financiarisht u natyralizuan në Zvicër, ndërsa shkalla për njerëzit me nivele të ulëta arsimore ose në rrethana të këqija ra. Këtë e tregon një studim i ri i Komisionit Federal të Migracionit.
Arsyeja e këtij zhvillimi është ligji i ri për të drejtat civile. Kjo është, ndër të tjera, pasojë e nismës SVP për imigracionin masiv të miratuar në vitin 2014. Kjo kërkonte një kufizim të imigrimit dhe në të njëjtën kohë çoi në një shtrëngim të ligjeve të natyralizimit.
Më shumë gjermanë, më pak kosovarë
Kushdo që ka jetuar në Zvicër për dhjetë vjet me leje F, pra është pranuar përkohësisht, do të kreditohet vetëm për pesë vjet. Rregullat për azilkërkuesit janë edhe më të rrepta: vitet e tyre të qëndrimit nuk merren më fare parasysh.
Më shumë njerëz nga vende si Gjermania dhe Franca u natyralizuan. Sipas gazetës zvicerane Le Canton27.ch, nNatyralizimi i qytetarëve nga Kosova apo Serbia ka rënë. Më pak ka edhe nga Italia, Spanja, Mbretëria e Bashkuar dhe Belgjika.
Dallimet në kantonet individuale
Në të njëjtën kohë, është pasojë e hapësirës së veprimit që ligji i ri u jep kantoneve, shkruan Komisioni i Migracionit. Deri më tani, pesë kantone kanë vendosur nivele gjuhësore që shkojnë përtej kërkesave federale.
Qëllimi i deklaruar i ligjvënësit ishte të thjeshtonte procedurat e natyralizimit dhe të promovonte integrimin. Ligji i ri federal duhet t’i përshtatet më mirë realitetit të ri shoqëror dhe të vendosë kritere të qarta, të sakta natyralizimi, veçanërisht për aftësitë gjuhësore. Në të ardhmen, janë kryesisht njerëz të kualifikuar dhe të integruar ata që duhet të natyralizohen.
Ata që nuk flasin gjuhën kombëtare kanë pak shanse
Kjo pati pasoja konkrete për të prekurit: personat me leje C që duan të natyralizohen duhet të kenë jetuar në Zvicër për të paktën dhjetë vjet dhe të kenë aftësi të mira gjuhësore. Pra, kushdo që ka vetëm një njohuri të kufizuar të gjuhës kombëtare zvicerane, ka pak shanse për të marrë pasaportën e kuqe. Përveç kësaj, ata nuk duhet të kenë marrë asnjë ndihmë sociale në tre vitet para natyralizimit ose gjatë procesit.
Sipas Blick.ch, studimi tregon se profili i personave të natyralizuar ka ndryshuar dukshëm. Është rritur përqindja e të huajve shumë të kualifikuar me diploma universitare. Njerëzit me aftësi të ulëta, nga ana tjetër, kanë më pak gjasa të natyralizohen.
Konkretisht: Ndërsa sipas ligjit të vjetër rreth një e treta e personave të natyralizuar kishin diplomë universitare, sipas ligjit të ri kjo tani është pothuajse dy të tretat. Megjithatë, përqindja e njerëzve që nuk përfunduan ndonjë trajnim të mëtejshëm pas shkollës së detyruar ra nga 23.8 në 8.5 përqind. Pengesat janë rritur gjithashtu për njerëzit në sektorin e azilit dhe ata pa leje qëndrimi të përhershme.