15.1 C
Berne
vendredi 2/06/2023

Zvicra një vend plurilingualistik, pas katër gjuhëve zyrtare, gjuha shqipe prinë!

Bernë, 26 janar -Plurilingualismi dite e sa vie po fiton terren në territorin e shtetit helvetik. Dy të tretat e popullsisë përdorin rregullisht më shumë se një gjuhë në javë. Të rinjtë flasin më shumë një gjuhë të dytë apo edhe të tretë. Popullsia zvicerane po bëhet gjithnjë e më shumëgjuhëshe. Kjo zbulohet nga sondazhi mbi gjuhët, fenë dhe kulturën, i kryer për herë të dytë nga Zyra Federale e Statistikave (OFS), ku shqipja prine pas kater gjuhëve zyrtare në Zvicër, shkruan gazeta zvicerane në shqip « Le Canton27.ch »

Kështu krahasuar me sondazhin e mëparshëm në 2014, 68% e banorëve zviceranë përdorin më shumë se një gjuhë të paktën një herë në javë. Nga popullata në tërësi, 38% flasin dy gjuhë rregullisht, 21% flasin tre, 6.4% katër dhe 1.7% pesë ose më shumë. Dhe ata ishin 32% që flisnin vetëm një gjuhë, nga 36% në 2014.

Zviceranët flasin më shumë gjuhë: Pas katër gjuhëve zyrtare, gjuha angleze dhe shqipe prijnë

Nuk është për t’u habitur, por tek të moshuarit ne jemi më së paku shumëgjuhësh. Për shembull, në mesin e atyre mbi 75 vjeç, 64% e të anketuarve flasin vetëm një gjuhë, pothuajse pesë herë më shumë sesa midis atyre të moshës 15-24 (13%). Plurilingualism gjithashtu rritet me nivelin e trajnimit. 76% e të diplomuarve të nivelit terciar përdorin një gjuhë tjetër nga ajo e tyre, krahasuar me 59% të atyre që kanë përfunduar trajnimin e mesëm II.

Jashte shkollave, punes dhe insticioneve zvicerane (ne shtëpi dhe rrugë)  megjithatë, brezi i ri është në kontakt me shumë gjuhë të tjera: Per shembull shqip (6.7%), portugez (4.9%), spanjisht (4.9%), boshnjak, kroat, malazez ose serb (3.8%), turqisht (2.8%) etj..

Të rinjtë janë gjithmonë më shumëgjuhësh Sondazhi vë në dukje gjithashtu faktin se janë të rinjtë ata që përdorin më shumë gjuhë të tjera në Zvicër. Kështu që ata janë 43% për të folur në një gjuhë të dytë, dhe gati 33% për të praktikuar tre! Një përqindje që bie me moshën, me 64% të 75% praktikojnë vetëm një. për shkak të fëmijëve nën 15 vjeç, 57% jetojnë në një familje ku flitet gjermanisht zvicerane.

Më pas vijnë frëngjishtja (28%), gjermanishtja (16%) dhe italishtja (8.8%), me anglishten që është gjuha më e zakonshme jo-kombëtare (7.5%). Në popullsinë totale, përqindja e njerëzve që jetojnë në familje ku flitet më shumë se një gjuhë është 32%.

Sipas OFS,  gjuha shqipe perdoret 6.7% ne Zvicer, përqindje kjo e cila mund të jet shumë më e madhe. Ja pse..

Gjithashtu nuk është për t’u habitur, anglishtja është gjuha jo-kombëtare më e përdorur në Zvicër. Rreth 45% e popullsisë zvicerane e praktikuan atë rregullisht kundrejt 41% në 2014. Kur eshte fjala te gjuha shqipe do shtuar se per dallim nga perqindja zytare (vetem 6.7%) ështe shumë me e madhe nëse kemi parasysh numrin e qytetarëve nga ballkani qe flasin shqipen (rreth 300 mije sish) në Zvicer qe njihen si albanofone, te cilet ende posedojne pasaporta serbe, maqedone apo te republikave tjera ish-Jugosllave, madje edhe ata nga Kosova rreth 100 mije me pasporta serbe. Sipas te dhenave te fundit te OFS dhe asaj per Migracion (SEM) aktulisht ne Zvcer jane rreth 112.000 kosovare, dmth qytetare te paisur me pasaporta te Republikes se Kosovës. Sikur te posedonin te gjithe pasaporta kosovare apo te Shqiperise, sigurisht kjo perqindje zyrtare e Bernës do ishte dy fishme me e madhe, duke mos harruar shipatret e Serbise (Lugina e Presheves dhe ata te Malit te Zi). Prandaj ndoshta patem edhe te drejte te konkludojme se aps katër gjuheve zyrtare, gjuha shqipe prijnë, ka shkruar gazeta zvicerane në shqip « Le Canton27.ch »  

Sipas autoriteteve zvicerane, duhet thënë se statusi i migrimit luan një rol të rëndësishëm në praktikimin e gjuhëve në Zvicër. Sepse është mes migrantëve që ne jemi më shumë gjuhësorë. Kështu 41% e migrantëve të gjeneratës së parë dhe 49% e migrantëve të gjeneratës së dytë dhe të tretë përdorin rregullisht të paktën tre gjuhë, ndërsa kjo pjesë është vetëm 21% midis zviceranëve.

Përdorimi i tij i rregullt është më i përhapur në Zvicrën gjermane-folëse sesa në rajonet italishtfolëse dhe frëngjishtfolëse (46% përkundrejt 37% dhe 43% përkatësisht). Por është veçanërisht në qytete të mëdha si Gjenevë dhe Cyrih, si dhe në rajone turistike që është më i popullarizuari, nënvizon Fiona Müller, bashkëpunëtore shkencore në OFS.

Derniers articles

Po na vijnë në Zvicer ambasadorët e rinj nga Tirana. Mustafa Nano propozohet në Bernë, Vasilika Hysi në Gjenevë (OKB)

Gjenevë/Tiranë, 31 maj -Qeveria ka gati emrat e ambasadorëve të rinj të Shqipërisë që do të marrin postet e tyre në përfundim të mandateve...

Diaspora shqiptare në Zvicër të shqetësuar, sy e veshë kah Kosova: Dje Miloshevic na imponoi luftën, sot Vucic, po na imponon të veshim sërish...

Bernë, 30 maj -Po bëhen gati një javë qe kur në veriu i Kosovës po « vlon » nga protestues ebanda krimIninale nga Seriba...

Një tjetër shqiptar në Zvicër godet gruan e vetë me thikë. Kjo ndodhi në Gjenevë…

Gjenevë, 30 maj -Nje pas pas nje varsje me thike t enje shipatre ne Zvcer (Vevey) rasti tjeter ka ndodur sot ne Gjenevë, respktivisht...

Teniseri me origjine shqiptare Novak Gjokoviç mund te diskualifikohet ose te pezullohet pas provokimeve të tij në Roland-Garros

Dje Austarlia, sot Kosova, rrespektivisht racizmi i tij ndaj shqiptareve  po e zbeh imazhin dhe repuatcionin e tenserit serb ne bote, per te cilin...

Zvicra reagon pas sulmeve ndaj ushtarëve të KFOR-it në veri, bën thirrje të kthehet qetësia në rajon

Bernë, 30 maj -Zvicra ka reaguar pas sulmeve të protestuesve serbë në Zveçan ndaj ushtarëve të NATO-s, ku ditën e hënë serbët lënduan 30...